Zwart-geel is nu de kleur van de tweede grootste lokale partij in Vlaanderen. Rekening houdend met de score op provinciaal niveau is de N-VA zelfs de grootste partij. In de eerste plaats ten koste van het Vlaams Belang die twee derde van haar aanhang ziet verdwijnen. In Antwerpen haalt de partij van De Winter niet eens tien procent. Het VB is nog niet KO geslagen maar het scheelt niet veel. Open VLD doet het niet zo slecht als in de peilingen maar komt toch bekaaid uit de verkiezingen. De CD&V houdt beter stand. In haar bolwerken althans. Historisch is het een sterk lokaal gewortelde partij. Een krachtige ACW input is niet vreemd aan dit resultaat. Maar op andere plaatsen, vooral in de grote steden, smelt de CD&V aanhang.
De val van Antwerpen is pijnlijk. Antwerpen wordt dus van ‘B’. ’t Stad is nu van ons’ zei De Wever gisteren dreigend. Voor de eerste keer sinds de tweede wereldoorlog komt er geen socialistische burgemeester in de havenstad. Bart De Wever zal er de sjerp dragen. In tegenstelling tot wat hij beweert is zijn partij NIET de vertolking van een grondstroom in Vlaanderen maar wel van het Vlaamse patronaat. De Wever wil de burgemeester zijn van alle Antwerpenaren. Vergeet het! ‘Voka is mijn baas’ verkondigde De Wever verleden jaar nog. Dit alleen al zou de alarmbellen moeten doen rinkelen in de hele arbeidersbeweging. We mogen ons verwachten aan een grote aanval tegen al wat sociaal is, al wat er nog overeind is gebleven van de verworvenheden.
Waarom wint De Wever?
Is De Wever verantwoordelijk voor zijn eigen succes? Gedeeltelijk wel. De persoonlijkheid van de man, zijn ‘klare’taal, zijn optreden, zijn underdog positie zorgen voor sympathie.
Maar ook gedeeltelijk niet. Het beleid van de SP.a en Patrick Janssens heeft de NVA slapend rijk gemaakt. Het beleid in Antwerpen was er vooral één van stadsmarketing ten voordele van betonboeren en vastgoedspeculanten.
De woningnood is er schrijnend, de werkloosheid nooit zo hoog, de mobiliteit nooit zo… immobiel. Je kan vandaag Antwerpen met de wagen nog moeilijk binnen, buiten of rond. Bij gevolg maakt fijn stof ademen gevaarlijk ongezond op vele plaatsen in het Antwerpse. ‘Make-up’ met hippe initiatieven en promocampagnes kan wel de wereldvreemde ‘gentry’ bekoren. De Antwerpenaar in de volkswijken ziet, voelt en ademt een heel andere werkelijkheid. Het neo-racisme (vooral dan het hoofddoekenverbod) heeft de groeiende moslimgemeenschap vervreemd van de SP.a.
De SP.a werd als partij een lege schelp. De SP.a ging zelfs op in een geurloze, reukloze en kleurloze Stadspartij. Er werd niet meer omgezien naar de leden of de militanten. De kiescampagne werd getrokken door de kandidaten zelf en door niemand anders. De talrijke botsingen met de vakbonden en de afbouw van de stadsdiensten hebben een diepe kloof geslagen tussen de ABVV-militant en de SP.a. Hier ligt de belangrijkste verklaring voor het slechte resultaat. In 2006 haalde de SP.a op haar eentje nog 5 procent meer dan de score van de Stadslijst vandaag!
De stembusuitslag heeft nationale gevolgen. De Wever heeft er een referendum over de regering Di Rupo van gemaakt. De Wever, demagoog, slaagt erin de terechte sociale en politieke misnoegdheid van de werkende bevolking te vereenzelvigen met de belangen van de het Vlaams KMO - patronaat en zelfs die van de grote patroons. Nochtans zijn die belangen zeer tegengesteld. Al doende kanaliseert hij de misnoegdheid weg van een kritiek op het kapitalisme en de ‘poenscheppers’, naar een ‘revolte’ tegen de ‘Franstalige regering’, tegen ‘Brussel’ en tegen het federale België. Voor het patronaat is hij de ideale bliksemafleider. De Wever eist nu onderhandelingen over een confederaal België. We weten dat de Vlaams-nationalistische splitsingsdrang in de eerste plaats het sociaal-economisch programma van het patronaat ondersteunt. Een sociaal-economisch programma dat bovendien ook overeenkomt met dat van het Waalse patronaat (zie ook ons artikel: Bart De Wever, dichter bij de Waalse patroons dan bij de Vlaamse arbeider)
Unizo ziet het ‘signaal’ van gisteren zo: "De Vlaamse kiezer heeft een duidelijk signaal gegeven. Hij wil dat er meer dan ooit ingezet wordt op wie ondernemend is en vooruit wil. De kiezer is ervan overtuigd dat dát de enige weg uit de crisis is. Het verder laten oplopen van het overheidsbeslag op de economie en de samenleving is de weg naar de afgrond. Dat is de conclusie die UNIZO gedelegeerd bestuurder Karel Van Eetvelt verbindt aan de verkiezingsresultaten van afgelopen zondag. UNIZO stuurt in die zin een forse waarschuwing naar de federale regering die deze week de begrotingsbesprekingen start. Nu federaal de belastingen verhogen komt neer op het negeren van het zondag gegeven signaal van de Vlaamse kiezer.”
De gazet van de Belgische beursbeleggers, De Tijd, ziet in de score van de N-VA een ‘oorverdovend signaal voor Di Rupo’. De Tijd spoort de federale regering aan tot onderhandelen met De Wever voor een confederale staat. De Tijd wil vooral geen belastingsverhogingen meer bij de opmaak van de nieuwe begroting deze week, versta: geen vermogensbelasting!
De nieuwe soberheidsbegroting komt er dus met de hete adem van de N-VA in de nek, onder verhoogde druk van het patronaat.
In Antwerpen is nu een speciale rol weggelegd voor de arbeidersbeweging. De vakbonden, het ABVV op kop, moeten het politieke terrein op. Het ABVV doet er best aan te eisen dat de SP.a geen meerderheid geeft aan de N-VA en resoluut kiest voor een strijdbare oppositie samen met de PVDA. In de districten zoals Borgerhout, kunnen de SP.a en de PVDA de as vormen van een linkse meerderheid. Dit is blijkbaar niet de weg die de SP.a wil inslaan. Het is niet door in de boot te stappen met De Wever dat men zijn beleid kan bekampen.
De PVDA
De score van de PVDA duidt op een interessante trend: het is namelijk mogelijk het terechte politieke ongenoegen en de sociale ellende een betekenisvolle politieke uitdrukking te geven links van de SP.a en de PS. Niet alleen in Wallonië en Brussel maar vooral in Vlaanderen. Dit is ook een antwoord op diegenen in het linkse kamp die hun slechte score verwijten aan de zogezegde ‘Vlaamse rechtse inborst’. Een dergelijk politiek fatalisme is uit den boze.
Met 8 procent van de stemmen doen 4 gemeenteraadsleden van de PVDA hun intrede in de metropool, Peter Mertens op kop. De PVDA is er dubbel zo groot als Open VLD en even groot als Groen. In de grote volksdistricten Borgerhout en Hoboken, haalt de PVDA, respectievelijk 17 procent en 16,3 procent. Bijzonder interessant zijn bovendien de indicaties dat de partij goed heeft gescoord onder (moslim)jongeren in Borgerhout. In het Luikse haalt de linkse partij 17 zetels, in de kernstad zowel als in de rode rand van Herstal, Seraing en Flémalle.
De PVDA staat nu voor talrijke uitdagingen. We denken aan de verdere uitbouw van de partij, het verbinden van de dagelijkse strijd voor verbeteringen met de nood aan een socialistische revolutie en een nieuwe invulling van het socialistisch maatschappijproject.
Rood! de partij van Erik De Bruyn, voormalig boegbeeld van de linkerzijde in de SP.a, heeft gefaald. Met nauwelijks 1 procent in de stad Antwerpen en 1,5 procent in het district Deurne geraakt de groep electoraal niet van de grond. Bijzonder hard is de neergang van de persoonlijke score van Erik De Bruyn, die in 2009 nog 8355 voorkeurstemmen kreeg op de lijst van de SP.a maar nu nog slechts 212 stemmen aantrekt. Onze waarschuwingen (zie hier) werden bij het verlaten van de SP.a in de wind geslagen. De goede scores van Erik De Bruyn binnen de partij blijken niet louter verbonden aan zijn persoon. Als linkse oppositiestem binnen de partij waren Erik en SP.a-Rood betekenisvol, buiten de partij stellen ze weinig voor.
In Wallonië zijn de veranderingen minder spectaculair. De PS ondergaat wel op verschillende plaatsen erosie maar houdt in het algemeen wel stand. De CDH en de MR gaan wel lichtjes vooruit. Opvallend is hoe in Charleroi, minister Magnette erin slaagt de PS-score op te trekken tot meer dan 40 procent, een meerderheid in zetels. Het FGTB van Charleroi waarvan het bestuur op 1 mei de oprichting van een nieuwe linkse partij bepleitte, houdt best rekening met de enorme reserves die de PS nog heeft onder de bevolking. Het is niet de eerste keer dat een syndicale voorhoede verlinkst zonder de steun te hebben van haar achterban. Dit lijdt tot kortstondige initiatieven (Gauches Unies, CAP) zonder toekomst. Indien het initiatief van het FGTB wil lukken moet het kunnen rekenen op talrijke steunpunten bij de PS militanten en achterban. Dit blijkt nog niet het geval te zijn.
In de volgende maanden gaan de nieuwe coalities op plaatselijk vlak geconfronteerd worden met de realiteit die zorgvuldig werd verborgen in de kiescampagne: de crisis van de gemeentelijke financiën. Een meerderheid van de gemeenten eindigt dit jaar in het rood. Soberheidsplannen zijn in de maak. Sociale strijd dus ook. De vakbonden in de gemeentediensten zullen binnenkort op de bres staan voor de jobs van het personeel en het behoud van de dienstverlening. Centraal in een socialistisch programma tegen de soberheidsplannen is de kwijtschelding van de schuld van de gemeenten en de nationalisatie van de banken. Een openbaar banksysteem kan goedkope leningen waarborgen niet alleen om de soberheidsplannen te weren maar ook om de openbare dienstverlening uit te breiden. Deze strijd zal een gelegenheid zijn om de N-VA te ontmaskeren als de partij die ze echt is, namelijk de partij van de Vlaamse kapitalisten.
