Wat er op vrijdag 3 oktober in Italië is gebeurd, kent zeer weinig precedenten. Denk er eens over na. Een politieke staking. Een politieke algemene staking. Een politieke algemene staking over de internationalistische solidariteit en tegen het imperialisme.
Miljoenen namen deel aan vakbondsacties, twee miljoen namen deel aan massademonstraties en honderdduizenden ondernamen directe actie onder de slogan “laten we alles blokkeren”. De volgende dag, zaterdag 4 oktober, kwam ruim een miljoen mensen opdagen in Rome voor een nationale demonstratie tegen de genocide in Gaza. Deze gebeurtenissen maken deel uit van een spectaculaire wending in de wereldsituatie, die zich niet beperkt tot Italië, maar ook de massabeweging in Frankrijk, massaprotesten in Spanje en de zogenaamde Generatie Z-revoluties omvat, en allemaal samen dragen ze bij aan een Rode September. Het is belangrijk om ze te analyseren en de belangrijkste kenmerken en implicaties ervan te begrijpen.
Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de beweging in Italië?
Allereerst moeten we benadrukken dat deze beweging is ontstaan van buiten de traditionele massaorganisaties. De leiders van de CGIL, de grootste vakbondsconfederatie van Italië, zagen zich gedwongen tot actie op te roepen, nadat ze op 22 september waren voorbijgestoken door de massabeweging van honderdduizenden arbeiders en jongeren tijdens de algemene staking voor Palestina, opgeroepen door de kleinere USB-vakbond.
De rol die de jeugd heeft, is het tweede opvallende kenmerk van de beweging. Jongeren liepen overal voorop bij de mobilisatie en waren in grote aantallen aanwezig, samen met de rest van de arbeidersklasse en de bevolking in het algemeen (zelfs CGIL-algemeen secretaris Landini moest dit feit vermelden).
Een derde belangrijk kenmerk van de Italiaanse gebeurtenissen van de afgelopen twee weken is het sterke gevoel onder de massa dat simpelweg demonstreren niet genoeg is, dat er iets meer moet gedaan worden. De slogan van de algemene staking, “Blokkeer alles”, overgenomen van de beweging in Frankrijk, vertegenwoordigt een gezond instinct, waarbij wordt erkend dat het uitoefenen van morele druk op regeringen niets oplevert en dat directe actie nodig is. Dit idee bevat, in embryonale vorm, de kiem van revolutie, wanneer de massa het heft in eigen handen neemt.
Ten vierde, en misschien wel een van de belangrijkste kenmerken van de beweging, is de directe actie van havenarbeiders om te weigeren vrachten af te handelen die van Israël komen of er naartoe gaan. Dit zijn stakingsacties van de havenarbeiders zelf (in Genua, Livorno en andere havens), gesteund door de massale mobilisatie van steun van buitenaf. Dit is buitengewoon veelbetekenend. Er waren eerder andere gevallen van dergelijke actie geweest (in Marseille, Piraeus), maar de Italiaanse havenarbeiders hebben dit naar een hoger niveau getild.
Het initiatief van de Italiaanse havenarbeiders moet op internationaal niveau worden uitgebreid en gecoördineerd. De Europese havenarbeidersconferentie in Genua was een uitstekende stap voorwaarts. Een arbeiders’-boycot van Israël zou een enorme impact hebben, zowel vanuit praktisch als politiek oogpunt, omdat het de Israëlische oorlogsmachine ernstig zou hinderen en tegelijkertijd de macht van de arbeidersklasse in de kapitalistische samenleving duidelijk zou vergroten.
Ten vijfde is de enorme beweging van de Italiaanse arbeiders en jongeren, in een land dat wordt geregeerd door een regering van demagogisch reactionair rechts, een klap in het gezicht van al die sceptici, cynici en gedemoraliseerde elementen van zogenaamd links, die het hele jaar zielig hebben zitten zeuren over de zogenaamde opkomst van fascisme, reactie en bonapartisme.
De ineenstorting van de legitimiteit van alle burgerlijke instellingen (als gevolg van de organische crisis van het kapitalisme) heeft aanleiding gegeven tot een diepe anti-establishmentstemming. Vanwege het faillissement van ‘links’’ heeft dit zich in veel gevallen uitgedrukt in de opkomst van rechtse demagogen, die deze stemming van woede in een reactionaire richting hebben gekanaliseerd, migranten tot zondebok hebben gemaakt, enz. De regering van Meloni is een schoolvoorbeeld op dat vlak.
Maar het is geen onvermijdelijk resultaat. Dezelfde stemming is reeds tot uiting gekomen door een explosie van de klassenstrijd en zal dat opnieuw doen. Dat is de enige manier om rechts en reactie te bestrijden: door militante strijd langs klassenlijnen – geen cultuuroorlogen, niet de abstracte ‘verdediging van de democratie’ of ‘de instellingen’ of ‘de republiek’ – maar klassenstrijd tegen het kapitalistische establishment als geheel.
Ten zesde heeft de Italiaanse uitbarsting plaatsgevonden over de kwestie van de Flottilla en tegen de genocide in Gaza, maar ze heeft diepere wortels. Gaza heeft gefunctioneerd als katalysator voor een massale protestbeweging die al veel eerder had moeten plaatsvinden. Jaren van bezuinigingsbeleid, bezuinigingen op de sociale uitgaven, aanvallen op de gezondheidszorg en het onderwijs, de erosie van de levensstandaard (in Italië vooral sinds 2008), intensivering van de uitbuiting op het werk, het verwateren van de arbeidsomstandigheden... al deze sociale en economische druk had zich opgehoopt en was wanhopig op zoek naar een expressiekanaal.
De leiders van de vakbonden, die in feite volledig verwoven zijn met het kapitalistische establishment, waren doodsbang om zo een kanaal aan te bieden. De opgebouwde druk kookte over rond de kwestie Palestina, maar was in werkelijkheid ook een massale protestbeweging tegen de rechtse regering en het hele systeem. De beweging ontketent krachten waarvan de leiders niet eens kunnen dromen.
In Italië is de beweging tegen de Israëlische genocide in Gaza steeds sterker geworden: van de massabeweging op 22 september tot de algemene staking op 3 oktober en de enorme nationale demonstratie in Rome. Op een gegeven moment zal deze fase van de beweging onvermijdelijk wegebben, maar de impact ervan zal van langdurige aard zijn en een weerklank vinden breder dan de kwestie van de Palestijnse solidariteit, en zich verspreiden naar alle aspecten van de strijd van arbeiders en jongeren, inclusief de sociale strijd om lonen, arbeidsomstandigheden en -voorwaarden.
De arbeiders en de jeugd hebben van hun eigen macht geproefd ten opzichte van de overheid en de bazen. Ze hebben er nu vertrouwen in en dit vertrouwen zal hen waarschijnlijk op andere fronten in het offensief drijven. Zoals de Italiaanse kameraden van de Partito Comunista Rivoluzionario (PCR) opmerken, is de dam gebarsten.
De beweging spreidt zich over heel Europa
Dit zijn de belangrijkste kenmerken van de beweging in Italië, maar ze zijn niet uniek voor Italië. Dit weekend waren er in heel Spanje ongekende massademonstraties uit solidariteit met Palestina, waarbij in totaal twee miljoen mensen betrokken waren.
De tendens tot directe actie is hier ook aanwezig, zij het in een zwakkere vorm, met pogingen om snelwegen en de haven van Barcelona te blokkeren. De vakbondsleiders zijn gedwongen op 15 oktober op te roepen tot beperkte stakingsacties, waarbij sommige vakbonden opriepen tot een 24-urenstaking op dezelfde dag in Catalonië, Baskenland en Galicië.
In Frankrijk leidde de “blokkeer alles” beweging (bloquons tout) op 10 en 18 september tot twee enorme actiedagen gericht tegen de regering en tegen Macron, die proberen enorme bezuinigingen door te voeren. Dit heeft nu geleid tot het aftreden van de Franse premier Lecornu, na slechts 27 dagen in functie te zijn geweest en 24 uur na de vorming van zijn kabinet.
In Spanje en Italië kwam het initiatief voor deze massale mobilisaties van onderaf, niet van de leiders van de vakbonden, noch van de linkse politieke partijen. In beide gevallen speelde de jeugd de meest dynamische rol.
In verschillende andere Europese landen waren er ongekende mobilisaties uit solidariteit met Palestina en militante demonstraties tegen de Israëlische aanval op de Flotilla (Duitsland, België, Ierland, Portugal, Zwitserland, Nederland, enz.). Hieraan moeten we de algemene staking in Griekenland (1 oktober) toevoegen tegen de “hervorming” van de arbeidswet, die ook de voortzetting is van de explosieve mobilisaties en de algemene staking als gevolg van een doofpotoperatie i.v.m. de Tempi-spoorwegramp.
De wereldwijde stroom van de Generatie Z-revolutie
Deze gebeurtenissen illustreren het aansluiten van de arbeidersklasse en de jeugd in de geavanceerde kapitalistische landen van Europa bij de wereldwijde stroom van de ‘Gen Z-revolutie’, die de afgelopen maand land na land op zijn kop heeft gezet (Indonesië, Nepal, Oost-Timor, de Filippijnen, Madagaskar, Marokko, Paraguay, Ecuador, Peru, …)
Wereldwijd is er een generatie jongeren die volwassen werd na de kapitalistische crisis van 2008 en is opgegroeid in de context van bezuinigingen, massabewegingen en revoluties, de impact van de COVID-19 pandemie, de milieucrisis, de groeiende kloof tussen rijk en arm, oorlogen en militarisme. De combinatie van al deze factoren heeft geleid tot een verlies aan legitimiteit van alle burgerlijke instellingen en partijen, de massa kapitalistische media, parlementen, enz.
De opeenstapeling van woede over de kapitalistische crisis in haar verschillende gedaanten is nu geëxplodeerd in een wereldwijde keten van massabewegingen, opstanden en revoluties. Dit betekent een spectaculaire wending in de wereldsituatie. De jeugd loopt voorop in deze beweging en heeft een instinctief internationalistische benadering, waarbij ze van elkaars beweging leren en er inspiratie uit putten. Dit komt tot uiting in het gebruik van dezelfde slogans en spandoeken, waaronder de piratenvlag van de Straw Hat Crew.
Alleen het volledige faillissement van officieel links verhindert dat deze bewegingen nog verder gaan, of zorgen ervoor dat wanneer een beweging tot de revolutionaire omverwerping van een regering of een regime leidt, vervolgens weer worden omgeleid naar cosmetische veranderingen aan de top, zodat dat er niets fundamenteel verandert.
De massa heeft keer op keer blijk gegeven van een enorme vastberadenheid en moed om te strijden, wanneer ze de kans krijgen, soms op een volkomen spontane manier en tegen alle verwachtingen in. Wat overal opvallend ontbrak is een revolutionair leiding dat deze naam waardig is en in staat is de beweging naar een beslissende overwinning te leiden. De taak om een dergelijk revolutionair communistisch leiding op te bouwen, is dringender dan ooit.
Hoe Palestina bevrijden?
De Italiaanse algemene staking vertegenwoordigt het hoogste punt van de Palestijnse solidariteitsbeweging en is een inspiratiebron voor arbeiders en jongeren van de hele wereld. In Italië zelf heeft de enorme druk van de massamobilisatie, van de massa’s arbeiders en jongeren in actie, het krachtenevenwicht volledig getransformeerd. De rechtse regering zit in het defensief.
De leiders van de CGIL en de PD (Democratische Partij) worden gedwongen een bocht naar links te nemen uit angst opzij geschoven te worden. Het initiatief staat aan de kant van de massabeweging. Het is de tijd om vooruit te gaan en verder te gaan. De beweging zou een reeks specifieke eisen moeten aannemen (volledig embargo tegen Israël, verbreking van de diplomatieke betrekkingen, enz.) en moeten dreigen met een staking van 48 uur als deze niet binnen een bepaalde periode worden ingewilligd.
De Italiaanse algemene staking toont overal de weg voorwaarts voor de Palestijnse solidariteitsbeweging: stakingen, massale directe actie, alles blokkeren en arbeiders boycot. Dit zijn de methoden die moeten worden toegepast.
De Genua-conferentie van havenarbeiders deed een oproep voor een Europese en mediterrane actiedag van havenarbeiders tegen de genocide. Dat is een uitstekend initiatief dat als basis zou moeten dienen voor een internationale arbeiders boycot van Israël, waarbij havenarbeiders en andere transportarbeiders betrokken zijn, net zoals werknemers in de wapenindustrie.
Er zijn verschillende factoren die Trump ertoe hebben gebracht te proberen een ‘vredesakkoord’ in Gaza te bevorderen, tegen de wil van Netanyahu in. Dat is niet het onderwerp van deze verklaring. Het volstaat te zeggen dat de explosie van de massabeweging tegen de genocide en in het bijzonder de Italiaanse uitbarsting, duidelijk een rol hebben gespeeld.
Zowel Marco Rubio als Trump zelf gaven dat toe toen ze zeiden dat het internationale isolement van “Israël een van de redenen was waarom de oorlog in Gaza beëindigd moest worden”. Het Amerikaanse imperialisme en de bondgenoten en sponsors van Israël in Europa zijn doodsbang voor de revolutionaire gevolgen van het bloedbad in Gaza op de reactionaire Arabische regimes die zij in de regio steunen, maar ook voor de radicaliserende impact die het in eigen land heeft.
Laten we duidelijk zijn: het Gaza-plan van Trump is een valstrik. Wat hij de Palestijnen biedt is een dodelijke keuze tussen genocide en etnische zuiveringen enerzijds en een koloniale mandaatenclave die rechtstreeks wordt geregeerd door Trump en Blair. Het is een tweede, nog wredere editie van de mislukte Oslo-akkoorden, de eerste keer als tragedie, de tweede keer als farce.
Palestina kan alleen worden bevrijd met revolutionaire middelen, te beginnen met de omverwerping van de reactionaire Arabische en islamitische regimes die optreden als noodzakelijke medeplichtigen aan haar onderdrukking. De massa’s arbeiders, jongeren en arme mensen in Egypte, Jordanië, Libanon, Turkije en Saoedi-Arabië moeten inspiratie putten uit de Italiaanse algemene staking en haar voorbeeld volgen.
De strijd voor Palestina kan niet op zichzelf worden gezien. In het Westen is het in de eerste plaats een strijd tegen onze eigen imperialistische regeringen, die medeplichtig zijn aan de Israëlische genocide in Gaza. Dit zijn dezelfde regeringen die brute bezuinigingsmaatregelen opleggen aan werknemers en jongeren, terwijl ze enorme verhogingen van de militaire uitgaven eisen. De strijd tegen de genocide in Gaza moet gekoppeld worden aan de strijd tegen de bezuinigingen in eigen land. De Italiaanse strijdmethoden zijn niet alleen de enige weg vooruit voor de Palestijnse solidariteitsbeweging, maar ook voor de strijd van arbeiders en jongeren in het algemeen, over lonen en arbeidsvoorwaarden, over huisvesting, tegen militaire uitgaven en voor gezondheidszorg en onderwijs.
De Italiaanse algemene staking van 3 oktober, en meer in het algemeen de hele Rode September van 2025, zijn een bron van enorme inspiratie. Het is onze plicht om alle noodzakelijke lessen te trekken en ze te veralgemenen.