Het gerecht staat weer doorlopend op de voorpagina's de laatste tijd. Voornaamste item is de geschorste handelsrechter Francine De Tandt. Het moet gezegd dat het niet ontbreekt aan sappige verhalen. De 'investering' van 500.000 euro in Afrikaanse goudmijnen van de familie De Tandt, die in korte tijd in rook was opgegaan toen bleek dat alles op bedrog was gestoeld. Het is eens wat anders dan de lotto, zou men kunnen denken, en De Tandt doet met haar geld wat ze wil. Toen bleek echter dat die 'investering' was gedaan met geleend geld. Dit bedrag was haar vriendelijk voorgeschoten door ene Luc Vergaelen. Toen de terugbetaling van het bedrag op zich liet wachten liet Vergaelen via een rechtszaak hypothecair beslag leggen op de woningen van zowel rechter De Tandt als haar broer en haar moeder. Als hij wil, kan hij hen op elk ogenblik uit hun huis zetten. Een uiterst vervelende situatie voor de rechter, vooral omdat dezelfde Vergaelen nadien als gerechtelijk expert werd aangesteld aan de rechtbank waarvan Francine De Tandt voorzitter is. Lange tijd hield De Tandt vol dat ze professioneel niets te maken had met Vergaelen. Tot er twee vonnissen van haar opdoken waarin Vergaelen betrokken was.
Verder waren er nog persberichten over de zeer dubieuze relatie van de rechter met de advocaat Peters. Bij hem zouden zelfs voorgedrukte besluiten van vonnissen voor De Tandt op de computer zijn gevonden. Alleen de details moesten nog worden ingevuld. De gerechtelijke politie maakte deze en andere feiten bekend aan minister van Justitie De Clerck die een onderzoek beval. Hiervoor maakte hij gebruik van zijn "positief injunctierecht". Het was de eerste maal dat een dergelijke maatregel werd genomen. Toch duurde het nog lang voor er een tuchtonderzoek en gerechtelijk onderzoek tegen De Tandt werden gestart. Uiteindelijk is De Tandt dan toch voorlopig geschorst. Ach, zou men kunnen zeggen, welke organisatie heeft al niet eens een rotte appel? Het is maar een handelsrechter. De Tandt is echter wel de handelsrechter van de tweede kamer in Brussel, waar alle hoofdzetels van de grote multinationals gevestigd zijn. Zij was het bijvoorbeeld ook die het eerste (voor de regering gunstige) arrest velde in het Fortis-dossier.
De Fortis-zaak is trouwens het tweede en nog belangrijker dossier dat voortdurend de kranten haalt. Vergeet niet dat er al een regering gevallen is over deze zaak. Ditmaal komen ook alle grote namen uit de gerechtelijke wereld in het verhaal voor. Guy Delvoie, eerste voorzitter van beroep; Ivan Verougstraete, voorzitter bij het hof van Cassatie; procureur-generaal Delecourt... Maar ook de politieke topfiguren: Hans Dhondt, kabinetschef van toenmalig premier Leterme en kabinetten van justitie (toen Vandeurzen) en financiën (Reynders). Ook topadvocaten zoals Christian Van Buggenhout, advocaat van de staat in de Fortis-zaak. Allen hadden ze blijkbaar al in een vroeg of laat stadium informatie over het tweede Fortis-vonnis (ditmaal in het nadeel van de regering) kort of lang voor het werd uitgesproken. Vergeet niet dat het hier ging om het heilige principe van de scheiding der machten. Je weet wel, dat onwrikbare principe dat destijds ervoor zorgde dat onderzoeksrechter Connerotte moest worden ontslagen omdat hij een bord spaghetti had genuttigd in aanwezigheid van de slachtoffertjes van Dutroux. Nu blijkt dat deze regel geldt absoluut niet geldt voor een beperkte groep 'ingewijden'.
Gaat het hier om een uitzonderlijke ontsporing? Nee! Het enige uitzonderlijke is dat dergelijke manipulaties open en bloot in de pers komen. Anders kunnen we dergelijk gekonkel enkel bewonderen in fictie. Zo zijn er de schitterende BBC-reeksen als "Yes minister" en "Playing the king". Verplichte kost voor al wie wil weten hoe het er in het kapitalistisch staatsapparaat werkelijk aan toe gaat. Nu hebben we in België het voorrecht om dit alles 'live' te beleven. In laatste instantie is dit een afspiegeling van de zwakte van de Belgische burgerij, die er niet meer in slaagt haar vuile was binnenskamers te houden. Vooral het verlies van Fortis heeft diepe wonden geslagen.
In de pers wordt er nu geklaagd dat deze affaires "rampzalig zijn voor de Belgische rechtsstaat". Het is maar hoe je het bekijkt. Marxisten vinden natuurlijk ook dat iedereen recht heeft op een eerlijke verdediging en berechting. Maar tegelijkertijd leggen ze ook uit dat in een klassenmaatschappij het gerecht, net als andere delen van het staatsapparaat in laatste instantie steeds instrumenten zijn in het voordeel van de heersende klasse. We hebben dikwijls uitgelegd dat mooi klinkende principes als "scheiding der machten", "onafhankelijkheid van de rechters", "iedereen gelijk voor de wet", helemaal anders worden ingekleurd naargelang de klasse of de achtergrond van de betrokkene.
Zolang er enorme verschillen in rijkdommen en invloed zijn, kan er geen sprake zijn van gelijkheid of vrijheid of gelijke berechting. Volgens de kapitalistische dogma's is de arbeider ook vrij om al dan niet te gaan werken voor de kapitalist (wat ze vertalen als werkgever). Dat noemen zij ook een transactie op basis van gelijkheid. Zolang we leven in een klassenmaatschappij kan er nooit echt sprake zijn van gelijkheid voor het gerecht. De oude Grieken en Romeinen wisten het al: "De wet is een spinnenweb: de kleintjes geraken erin verstrikt, maar de groten scheuren het kapot". En natuurlijk wil dat niet zeggen dat er geen plichtsbewuste rechters en advocaten zijn. Er zijn zelfs heel wat progressieve advocaten en rechters. Maar als die eerlijk zijn, zullen ze moeten toegeven dat ze een moeilijk gevecht leveren in een systeem dat meestal de machtshebbers beschermt. Dat we nu een inzicht krijgen in het machtsspel achter de schermen zonder enig respect voor de zogenaamde "principes van de rechtsstaat" danken we voornamelijk aan het feit dat het ene deel van de Belgische burgerij persé de verkoop van Fortis aan Paribas wilde doordrukken, terwijl het andere deel razend was over het verlies dat ze in die zaak geleden hadden.
Ook het gerechtelijk gebouw zal onder het socialisme niet alleen moeten worden opgeknapt maar wellicht van top tot teen herbouwd.
