Het Europees Vakverbond heeft tezamen met ABVV, ACLVB en ACV een collectieve klacht ingediend tegen de Belgische staat bij het "Comité européen des droits sociaux" (CEDS).
Artikel 6 § 4 ESH
België heeft het (Herziene) Europees Sociaal Handvest (HESH) van de raad van Europa geratificeerd. Artikel 6 alinea 4 HESH garandeert een recht op collectieve actie (waaronder staking). Wanneer we dit recht niet (of niet voldoende) zouden garanderen, kunnen de vakbonden - zoals ze nu hebben gedaan - de overtreding aanvechten voor het CEDS. Dit orgaan bestaat uit vooraanstaande juristen uit een aantal lidstaten die bij de Raad van Europa zijn aangesloten. Een 'veroordeling' impliceert natuurlijk niet dat blauwhelmen worden ingezet om België te straffen, maar een negatief advies zou een morele kaakslag betekenen.
Wat staat er in de klacht?
In de klacht wordt vooral de nadruk gelegd op het feit dat sinds 1987 door sommige werkgevers systematisch naar de rechter wordt gestapt om een poortblokkade te laten verbieden. Vooral het feit dat tijdens de staking(en) tegen het Generatiepact bepaalde advocatenkantoren systematisch de kaart van de rechter trokken en dit zelfs voor er sprake was van enige actie, wordt op de korrel genomen. Een sterk punt van de eisers is dat de commissie (die ook landenrapporten beoordeelt) in het verleden al meermaals kanttekeningen heeft geplaatst bij deze tactiek en België hiervoor op de vingers heeft getikt.
Kans op slagen?
De bestaande procedure waarbij de rechter kan worden gevraagd om tussen te komen, laat te veel ruimte voor misbruiken. In principe zouden de bonden dus als overwinnaar uit de bus moeten komen. Maar...
België zal waarschijnlijk als verweer inroepen dat in vele gevallen de posten nogal wat duw- en trekwerk gebruiken om personen te intimideren die het bedrijf willen betreden (werkwilligen, klanten, leveranciers,...). De rechter moet dus verder kunnen tussenkomen.
Uiteraard is enig constructief geweld 'part of the game', maar in de handen van een lepe jurist levert dit gevaarlijke munitie op. Deze zal dergelijke feiten immers voorstellen als een schending van de fysieke integriteit en de zeer burgerlijke leden van de CEDS zullen dit niet zo leuk vinden. Reken daarbij het feit dat zes van de veertien leden uit ex-Oostbloklanden komen waar vakbonden niet altijd even geliefd zijn en we zijn al iets minder zeker van een syndicale overwinning.
Een bijkomend argument om België niet te veroordelen is dat de wetgeving in de ons omliggende landen strenger is en ook daar kwistig wordt omgesprongen met dwangsommen. In Nederland bijvoorbeeld hebben actievoerders veel minder speelruimte dan bij ons. Waarom worden onze noorderburen dan nooit veroordeeld wegens overtreding van het HESH? Het feit dat België in het verleden al dikwijls op zijn juridische donder heeft gehad, is dus vooral een kwestie geweest van een slechte verdediging.
Actie = reactie
In het verleden werd reeds een poging gedaan om de tussenkomst van de rechter te beperken. Een initiatief van minister van Werk, Onkelinx, werd echter getorpedeerd door de sociale partners en in de plaats daarvan werd het 'Herenakkoord' gesloten. Dit omvatte een heel pakket afspraken, zo o.a. ook de belofte van de werkgeversorganisaties dat zij hun leden zouden oproepen om te kiezen voor het overleg en de rechter links te laten liggen. De vakbonden verbonden er zich op hun beurt toe om geen vliegende piketten meer te gebruiken. De sociale partners wilden vooral geen stakingswetgeving, maar dagen nu België voor het CEDS omdat er geen regelgeving is. Tracht dat maar eens uit te leggen.
Een ander pijnlijk punt is dat men in de klacht stelt dat er (door de rechter) beperkingen aan het stakingsrecht worden opgelegd maar dat niet gebeurt door 'wetgeving' zoals het HESH zou vereisen. De vakbonden riskeren nu dat zij op hun wenken worden bediend en een stakingswet aan hun broek krijgen waarin in één moeite ook de minimale dienstverlening wordt geregeld. Het medicijn zou dus wel eens erger kunnen zijn dan de kwaal.
