Erik De Bruyn is duidelijk in zijn nopjes wanneer we hem ontmoeten. Karel Vinck van de BAM was gisteren daarentegen sterk aangeslagen voor de camera's van de televisie. De overduidelijke uitslag van de volksraadpleging, waarbij 59,24 procent zich tegen de Lange Wapper heeft uitgesproken, is een politieke gebeurtenis van formaat... Zo een overwinning doet echt goed. De volkswijken van Antwerpen hadden dit echt nodig. De hele arbeidersbeweging kan zich hier aan optrekken. Maar laten we Erik, actief in Ademloos Deurne en woordvoerder van SP.a Rood, aan het woord.
Erik: De overwinning van gisteren gaat nog veel verder dan de betekenis ervan voor het dossier van de Oosterweelverbinding. De apathie en het scepticisme dat de laatste decennia heeft post gevat, het gevoel dat de machtigen beslissen in onze plaats en er helemaal niks aan te doen, wordt door deze overwinning doorbroken. We stonden en staan nog steeds tegenover enorme sterke tegenkrachten, de betonlobby, het havenpatronaat, aannemers die gigantisch veel te verliezen en te winnen hebben met dit project. Zij hebben dan ook miljoenen euro in de strijd geworpen voor hun communicatiebudgetten, eigenlijk propagandabudgetten om een totaal misplaatst en waanzinnig mobiliteitsproject door de strot van de Antwerpenaars te rammen. En toch zijn wij erin geslaagd om met een budget van enkele tienduizenden euro (Wim Van Hees heeft het over een budget van 3 miljoen euro voor de BAM en slechts 75.000 euro voor Ademloos, nvdr.) en met enkele honderden vrijwilligers het tij te keren. Dit heeft een impact en een betekenis die het dossier overstijgt, waar elke sociale beweging, elke syndicale strijd moet kan uit putten; 'The powers that be' kunnen we wel degelijk nederlagen aanbrengen.
Het Voka, het havenpatronaat, de rechtse partijen stonden tegenover de georganiseerde volkswijken, tegenover de SP.a en het ABVV. De krachtmeting rond de Lange Wapper had wel een duidelijk geurtje van klassenstrijd...
Erik: Jazeker, het draagt heel veel elementen van klassenstrijd in zich. Omdat naarmate je je in het dossier verdiept er geen enkel rationeel argument van het Ja-kamp overeind blijft behalve de belangen van machtige financiële groepen. Je hebt hierop natuurlijk uitzonderingen zoals een 'verlichte' patroon als Christian Leysen die in het Neen-kamp terecht komt. Hij is de uitzondering die de regel bevestigt. Christian Leysen is in zijn kringen een beetje een dissident en een vrijbuiter, maar laat ons niet vergeten dat hij een reder is die met zijn schepen alle havens van de wereld aandoet. Het belang dat hij heeft in de Antwerpse haven is niet doorslaggevend. Zijn schepen kunnen alle havens ter wereld aandoen. Hij heeft daarom de vrijheid om een dissidente klok te laten luiden. Voor de rest heb je zeer duidelijke tegenstellingen tussen de werkende klasse, mensen die hier in Antwerpen werken maar ook wonen en de betonbarons. De werkende mensen beseffen dat het leven aan de rand van een groot betonnen logistiek platform dat volledig gebouwd wordt in functie van winstmaximalisatie, gewoonweg onleefbaar is. Dit bekopen wij met onze gezondheid, met onze levenskwaliteit. Dit is evenveel een inzet van de klassenstrijd als het behoud van onze jobs en onze lonen. Natuurlijk hebben onze tegenstanders een hele argumentatie opgebouwd. Alleen hun project zou jobs redden, alleen hun project zou de Antwerpse haven bereikbaar maken. Maar ook daar heeft het Neen-kamp spijkers met koppen geslagen. Onze alternatieven ontsluiten ook de Antwerpse haven. Zoals Bruno Verlaeckt van het Antwerpse ABVV uitdrukt, een tunnel wordt ook niet door kabouterkes gegraven. Een dergelijk bouwproject zorgt ook voor tewerkstelling. Ik denk dat we die argumenten over tewerkstelling en van 'we gaan allemaal stikken in de files' grotendeels hebben kunnen ontkrachten.
Het Voka, de BAM, De Wever en Van Peel, hebben de boodschap blijkbaar nog steeds niet begrepen...
Erik (duidelijk verontwaardigd): Het is echt vunzig wat er vandaag gebeurt. Met SP.a Rood voeren wij een actie hiertegen aan het Stadhuis, om duidelijk te maken dat een Neen een Neen is. Wat er nu gebeurt is beneden alle peil. Wat doet men?
Ten eerste stelt men de graad van opkomst in vraag, terwijl het verdorie de wetgever zelf is, het parlement, die bepaald heeft dat een volkraadpleging representatief is, weliswaar niet bindend, maar wel degelijk representatief vanaf een opkomst van 10 procent van de bevolking. Daar zitten we drie en een half keer boven want 35 procent van de mensen is komen stemmen.
In het Ja-kamp wordt er ook gejankt rond het feit dat de mensen enkel hebben gestemd 'tegen iets' en niet 'voor iets'. Dit is de eigen verantwoordelijkheid van de politici die een paar maanden geleden in de Antwerpse gemeenteraad, De Wever en Van Peel op kop, er voor geopteerd hebben om de mensen enkel voor of tegen de brug te laten stemmen en niet voor of tegen de tunnel. Die heren moeten nu eindelijk verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen daden. Zij hebben een wetgeving mee gestemd rond een volksraadpleging. In functie van de uitslag moeten zij de spelregels van de raadpleging niet gaan wijzigen. Elke volksraadpleging met een deelname van 10 procent van de bevolking is een representatieve raadpleging. Het feit dat er enkel maar een stem kon uitgebracht worden voor of tegen de Lange Wapper is het product van hun eigen handelen, dit is de manier dat zij de vraagstelling hebben willen formuleren. Zij bevinden zich in geen enkele positie om onze Neen-stem te interpreteren.
Is de strijd nu gestreden?
Erik: Wim van Hees stelde gisteren dat we een veldslag hebben gewonnen in deze oorlog, een belangrijke veldslag, maar we hebben nog lang niet de oorlog gewonnen. De strijd gaat voort. Het is een nieuwe etappe die nu wordt ingeluid. Onze tegenstanders zijn enorm machtig. We zien hoe ze nu al in de eerste 24 uur na de uitslag op alle mogelijke manieren het resultaat proberen te ondermijnen, te marginaliseren en te bagatelliseren. De financiële en economische belangen verbonden met dit dossier verbonden zijn zodanig groot, dat men alles maar ook alles gaat proberen om die Lange Wapper te laten overleven. We blijven dus gemobiliseerd, we gaan een volgende etappe van de strijd in. Het zal voor een belangrijk deel ook een politieke strijd zijn, dit is een strijd waar SP.a Rood weer eens zijn taak zal moeten vervullen en op het voorplan zal komen. We zullen dan ook alles maar ook alles uit de kast halen en ervoor zorgen dat het monster van de Lange Wapper niet meer recht krabbelt. We zullen politiek strijden, maar ook juridisch. Mocht men toch de onzalige beslissing nemen een stedenbouwkundige vergunning toe te kennen, zullen we beroep aan tekenen, schadeclaims indienen op basis van het milieuschaderecht. We hebben heel veel wapens in ons arsenaal. We zullen opnieuw de massamobilisatie op gang brengen. Hun hele concept van mobiliteit waarvan de lange Wapper slechts een deel is, een symbool als het ware, hun hele concept om Vlaanderen om te bouwen tot een logistiek platform in functie van de winst, een totaal verziekt concept is.
De strijd tegen de Lange Wapper maakt deel uit van een bredere strijd tegen het Schipdonck-kanaal, de verbreding van de Brusselse ring, de strijd zelfs voor werkzekerheid voor de Antwerpse havenarbeiders. Een gezonde mobiliteit betekent dat we moeten plannen op het niveau van de Europese havens. Zo bijvoorbeeld moet het aantal transportkilometers dat over het land gaat, worden geminimaliseerd. Elke haven zou moeten kunnen doen waar ze het sterkst in is. Zo moet je komen tot een geplande taakverdeling tussen Europese havens waardoor ook de werkzekerheid van de havenarbeiders op lange termijn wordt verzekerd.
Je had het over de rol van SP.a Rood. Wat gaan we nu doen?
Erik: De rol van SP.a Rood bestaat erin de SP.a op koers te houden. Gisteren zei ik in de Horta-zaal (verzamelplaats van het Neen-kamp de avond van de uitslag, nvdr.): NU is het moment gekomen om te zeggen 'Walk and don't look back'. We hebben nu samen een beslissing genomen - tenminste die Antwerpenaren die de moeite hebben gedaan om te gaan stemmen, en dat waren er heel veel. We hebben ons uitgesproken tegen de Lange Wapper. De boodschap van de SP.a moet zijn: de Lange Wapper komt er niet! Indien sommige partijen, CD&V en NVA op kop de onzalige gedachte willen wakker maken een of andere geamendeerde Lange Wapper door de strot van de Antwerpenaren te duwen, dan moet de SP.a consequent reageren en uit de Vlaamse regering te stappen. Vanaf dat moment is de Stad Antwerpen een stad in opstand.
