De Amerikaanse autoreus staat op de rand van de afgrond? Wablief?! GM verliest inderdaad 2 miljard dollar per maand en aan dit ritme is de autoreus tegen de lente failliet. De cashreserve in september bedroeg immers maar 16 miljard dollar.
Sinds 2004 hebben de schulden zich opgestapeld (73 miljard) terwijl de waarde van het GM-aandeel op de beurs sinds oktober vorig jaar is gezakt met 90 procent. Op een auto van 16.000 euro houdt GM maar 1.600 euro over; al de rest gaat naar kosten en schuldaflossingen. De brutomarge is dus zeer klein. Daarenboven is de verkoop sinds vorig jaar in elkaar gestuikt, of beter, gehalveerd. De verkoop van de zware, dure en olieslurpende auto's verliep bovendien voor drie vierde via kredietinstellingen. In het voorjaar bleven de kopers weg omdat de olieprijs tot 150 dollar steeg; in het najaar omdat krediet is verdwenen. Het kan moeilijk slechter. De kosten stijgen niet alleen omdat er een schuldenberg is opgebouwd maar ook omdat GM zelf moet instaan voor de sociale zekerheid van 123.000 werkers en bijna 500.000 gepensioneerden. Men mag nooit vergeten dat GM, net zoals alle grote firma's in de VS, belangrijke welfare en pensioenrechten heeft toegekend aan haar eigen werkers en hiervoor zelf moet instaan.
Vandaag werken er nog 123.000 werkers bij GM, een merk dat verschillende submerken produceert : Cadillac, Buick, Pontiac, Chevrolet in de VS, Opel/Vauxhall en Saab in Europa. De directie heeft constant de kosten omlaag gejaagd en in september werden de lonen nogmaals met 14 procent verminderd. GM wenst nu alles overboord te gooien (te verkopen) wat niet essentieel is, maar beseft tevens dat dit niet zal voldoen.
Daarom gebruikt Rock Wagoner het liquiditeitstekort en de dreiging van faillissement om nieuwe leningen te verkrijgen met de steun van de Amerikaanse regering en om van de regering te bekomen dat de overheid alle verplichtingen in verband met pensioenen en ziekteverzekering op zich zou nemen. De Bush-regering had reeds een garantie van 25 miljard dollar toegekend aan de hele automobielindustrie. De GM-directie wenst meer te bekomen van de nieuwe Obama-regering. Hun chantage richt zich op het feit dat de regering nooit dergelijk symbool van de Amerikaanse industrie zal laten verdwijnen. Maar als ze toegeeft aan de automobiel, dan zal iedereen in de rij gaan staan...
Moeilijke keuze dus, behalve als er meteen een correct standpunt ingenomen wordt, namelijk de nationalisatie van GM en reconversie tot sociaal vriendelijke en groene industrie. Dit is overigens de eis van de linkse vakbondsnetwerken binnen de UAW (United Auto Workers). De vakbond als geheel neemt een zeer volgzaam standpunt in maar de basis is strijdbaar gebleven. Dit is een van de redenen waarom ondanks alles - en niet in het minst de verhoging van de uitbuiting van Lean Production - de GM-leiding bij vadertje staat komt aankloppen. Indien de UAW echter het standpunt zou innemen van "socialiseer alles, niet alleen de verliezen, en maak er iets nuttigs van", dan zou dat een ongeziene impact hebben binnen de huidige context.
Een anekdote kan de sfeer in de VS verduidelijken. Toen in Miami personeel te weten kwam dat 500 top-managers van AIG (een van de verzekeringsfondsen van Wall Street waarvoor miljarden werden gevonden) in een hotel vertoefden, weigerden ze hen te bedienen: "No way! We werken niet voor deze bastards die ons belastingsgeld in luxe blijven opsouperen." Het klimaat is rijp om in de VS een brede volkscampagne te voeren tegen het kapitaal, zoveel is duidelijk. Na "Yes we can" komt "Yes, you must!"
