Analyse

Na de schitterende verkiezingsoverwinning (20 zetels op 39) moest de SP-Oostende nog vijf schepenen aanduiden in de CVP-SP bestuurscoalitie. Dat zou gebeuren op 10 december ter gelegenheid van een algemene ledenvergadering. De partijleiding (in het bijzonder Johan Van De Lanotte, burgemeester Vandecasteele en OCMW-voorzitter De Block) hadden liever vijf of maximum zes kandidaten gezien en oefenden ook druk uit in die zin, maar tevergeefs: de leden kregen op 10 december acht kandidaten ter stemming voorgelegd.

Op 19 januari staakte De Lijn voor een loonsverhoging en een vermindering van de werkdruk (waar hebben we dit nog gehoord?). Het ingezonden stukje, dat we kregen via een vakbondsmilitant bij de kusttrams van De Lijn, toont aan dat de werknemers hun gevoel voor humor niet verliezen. Of is het sarcasme?

Na maanden van verwarring en gebakkelei zijn de onderhandelaars in Antwerpen eindelijk tot een nieuw bestuursakkoord gekomen. De ambitie is er om een positief project uit te werken dat Antwerpen weer op de juiste sporen moet krijgen.

Heeft de Amerikaanse jeugd nog idealen? Krijgen de ideeën van het socialisme geen voet aan de grond in de VS? Onderstaand artikel mag ons op enkele punten bombastisch in de oren klinken, maar het toont wel aan dat zich het een en andere roert onder de Amerikaanse jeugd.

In De Standaard van 9 januari lazen we het volgende over de economie in de VS.

De kerstboodschappen stonden dit jaar in het teken van de ‘vluchtelingen’. Of ‘illegalen’ zoals ze in dit land de laatste tijd worden genoemd. Zowel de koning als de paus deden een beroep op ons medelijden. ‘We’ zijn egoïstisch geworden. ‘We’ baden in de weelde, maar voelen ons bedreigd door arme sloebers uit de Derde Wereld. En we reageren ons dan maar af door op extreem- rechts te stemmen. Of de vrome woorden van koning en Kerk veel zoden aan de dijk zullen brengen, is een andere zaak. Waarschijnlijk bewerkstelligen ze precies het omgekeerde effect bij de doelgroep die ze beogen.  

Voor de arbeiders van NV Carnoy was de eindejaarsperiode een stuk minder feestelijk dan doorgaans het geval is. Zij zagen zich genoodzaakt andermaal tot actie over te gaan om hun rechten te verdedigen. Op woensdagnacht 22 november 2000 besloten ze in staking te gaan. Het ontslag van twee arbeiders zonder reden en zonder de vakbond te verwittigen, was de druppel die de emmer deed overlopen.

Veertig jaar geleden daverde België gedurende 35 dagen op zijn grondvesten. De algemene staking van ’60-’61 was niet louter een interprofessioneel sociaal conflict of een veralgemeende werkonderbreking van vijf weken. Het was, in de woorden van J. Coppé, redacteur bij La Wallonie – het Luikse dagblad dat gedeeltelijk gefinancierd werd door de socialistische metaalvakbond en voorganger van het huidige “Le Matin” – een “maatschappijbreuk”.

We zijn vandaag meer dan een maand na de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober, die werden aangekondigd als de verkiezingen van de ommekeer. In plaats van een ommekeer kregen we de zoveelste zwarte zondag. Het Vlaams Blok scoorde sterk in heel Vlaanderen, maar vooral in Antwerpen. In de Scheldestad ging het Blok met bijna 5% vooruit, waardoor het zijn positie van grootste partij er niet alleen consolideert, maar nog versterkt.

Sinds een jaar of tien zien we het Vlaams Blok bij elke verkiezing opnieuw vooruit gaan. Aanvankelijk waren de politici van de “democratische” partijen geschokt en gealarmeerd maar daar vinden we steeds minder van terug. Ondanks het standhouden van het fel bediscussieerde cordon sanitaire zien we een gewenning optreden en is het Vlaams Blok vandaag de dag meer aanvaard dan ooit tevoren.

Na twintig jaar beknibbelen is er voor het eerst een zekere begrotingsmarge. Dankzij de economische groei die hoger uitvalt dan geraamd, kan de regering rekenen op een kleine 120 miljard frank extra inkomsten. De vraag nu is: wie profiteert van al dat moois?

De Deense cineast Lars Van Trier gaat in zijn laatste film het sociale thema weer niet uit de weg. De prent vertelt het verhaal van een jonge Tsjechische moeder in het Noord-Amerika van de jaren ’50, die lijdt aan een oogziekte die haar langzaam maar zeker tot een leven in de duisternis veroordeelt. Omdat deze aandoening erfelijk is, gaat ze gebukt onder een alles dominerend schuldgevoel over het lot dat ook boven het hoofd van haar zoon hangt.

Wie zal de volgende president van de VS worden? Voor het eerst in de Amerikaanse geschiedenis weet men twee weken na de stembusslag nog altijd niet wie president zal worden. Het kiescollege staat onder vuur in de media en misschien straks ook in de rechtbank.

Op 25 november nam het voormalige tendensblad “Nieuw Links” op een bijeenkomst in Antwerpen het initiatief om de nota van Patrick Janssens over de nieuwe SP kritisch te evalueren. De aanwezigen waren het er vrij snel over eens dat de linkerzijde in de partij het uitgangspunt voor de vernieuwing verwerpt. De SP-voorzitter gaat er immers van uit dat er in de SP een consensus zou bestaan dat “de socialistische partij staat voor een samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft”.

Is de manier waarop de socialistische partij zich in de coalitieonderhandelingen te Antwerpen op een onwaarschijnlijke manier laat rollen een voorbode van wat de nieuwe SP ons te bieden heeft?

De economie in de VS is aan het slabakken. In plaats van vooruit te springen met 5% per jaar, blijft de groei beperkt tot zo’n 3,55%. De vraag is: valt de groei helemaal stil en slepen de VS de hele wereld mee in een recessie of depressie? Verscheidene indicatoren wijzen in die richting. Wanneer investeringen terugvallen omdat de winstvoet daalt, dan zal ook de productiviteitsgroei in de industrie dalen. Een tragere groei van de productiviteit betekent stijgende productiekosten, die de winsten verder zullen aantasten.

De beelden van geweld en slachtpartijen in de bezette gebieden van Gaza en de Westbank hebben de hele wereld geschokt. Haast alle slachtoffers zijn Palestijnen, gevallen onder de kogels van het Israëlische bezettingsleger.

Tijdens de jarenlange strijd tegen het onmenselijke apartheidsregime waren de vakbonden één van de belangrijkste en meest doeltreffende verzetsinstrumenten. Het is dan ook begrijpelijk dat er nauwe banden groeiden tussen de vakbonden en het ANC, de grootste oppositiepartij.

De loonnorm blijft voor de vakbeweging onaanvaardbaar. Men vergelijkt immers onze ‘loonkost’ met die van de drie omringende landen, zonder rekening te houden met de arbeidsproductiviteit. Hoe kan men de ‘kost’ van de arbeid vergelijken zonder rekening te houden met de ‘opbrengst’ ervan?

Begin oktober vond een zeer succesvolle algemene staking plaats in Griekenland. Meer dan 15.000 arbeiders en jongeren verzamelden voor het hoofdkwartier van de GFGW (de algemene federatie van Griekse arbeidersvakbonden) in Athene. Er heerste een zeer strijdlustige stemming en de betogers eisten de terugtrekking van verschillende regeringsmaatregelen die de werkomstandigheden ondermijnen.

Sinds de betogingen tegen de WTO (World Trade Organisation of Wereldhandelsorganisatie) in Seattle van november 1999 is een nieuwe beweging tegen het kapitalisme op gang gekomen. Dergelijke manifestaties zijn zeker geen nieuw fenomeen. Allerlei actiegroepen bestormden al geruime tijd de poorten van kapitalistische symbolen zoals het IMF en de Wereldbank. Maar in Seattle gebeurde dit voor het eerst op massale schaal. Deze protesten waren de grootste in de VS sinds de oorlog in Vietnam.

Bij de overgang naar vlottende wisselkoersen begin jaren 70 stelde James Tobin voor om een kleine belasting te heffen op het wisselen van munten. Hij vreesde immers dat muntspeculatie de wereldeconomie zou ontwrichten. Ignacio Ramonet, hoofdredacteur van Le Monde Diplomatique, lanceerde een oproep tot een offensief tegen ‘het neoliberalisme’ en de financiële speculatie. De aanval kristalliseert zich in de organisatie ATTAC, met als speerpunt de Tobintaks. Sindsdien is dit een centrale eis van allerlei sociale bewegingen.

De poststaking van het gemeenschappelijk vakbondsfront van maandag 25 september was een zeer groot succes: de meerderheid van het personeel kwam niet opdagen en overal bleven de postkantoren dicht. In Antwerpen werd de staking uitzonderlijk goed opgevolgd: van de vierhonderd personeelsleden kwam er maar eentje (1) opdagen! Aan het piket hadden we een zeer verhelderend gesprek met Jef Pauwels, gewestelijk secretaris ACOD-Post Antwerpen en met Gust Vermeiren, werkleider van het kantoor te Antwerpen en vakbondsafgevaardigde.

De platenindustrie heeft in het recente verleden actief het gratis uitwisselen van muziek over het Internet bestreden. Luidt het MP3-bestand de doodsklokken over de muziekindustrie?

De gebeurtenissen in Joegoslavië veroorzaakten een politieke aardschok. In amper 24 uur tijd sloeg de toestand volledig om. Doorslaggevend hierbij was de intrede van de massa’s op het politieke strijdtoneel. De beelden van de mensenstortvloed die naar Belgrado afzakte, de confrontaties met de politie, de bestorming van het parlementsgebouw enzovoort waren wereldnieuws. Maar wat betekenen deze gebeurtenissen? Hoe moeten marxisten ze bekijken?

Wat is veranderd sinds de publicatie van het vorig artikel over de Amerikaanse verkiezingen? Veel! George Jr. Bush (de kandidaat van de Republikeinen en zoon van de voormalige president George Bush) en Al Gore (kandidaat van de Democraten) bevinden zich nu in een nek-aan-nekrace, terwijl Ralph Nader (kandidaat van de Groenen) zijn programma drastisch heeft aangepast ten gevolge van zijn groeiende aanhang.

0400 Oostende Hoofdpostkantoor. Een stevig roodgroen postpiket, aangevuld met ACOD-militanten van o.a. Spoor, Onderwijs, Ministeries, Bus&Tram, was er paraat. Er waren nauwelijks werkwilligen en alle dienstvoertuigen bleven netjes binnen. De staking was meer dan geslaagd.

De Antwerpse hulporganisatie “Moeders voor moeders” stelde op 27 september ll. met veel tamtam haar nieuwste project voor: de installatie van een vondelingenschuif. Voortaan zullen ongewenst zwangere vrouwen in alle anonimiteit daar hun kind kunnen achterlaten. Volgens deze hulporganisatie is dit een noodzakelijk kwaad, om te voorkomen dat wanhopige moeders hun pasgeborenen zomaar aan de kant van de weg zouden dumpen.

De beweging van de truckers in Frankrijk heeft een kettingreactie op gang gebracht. Hun protest sprong over naar zowel andere landen als andere sectoren. In Wallonië speelt de arbeidersbeweging een voortrekkersrol. Dit is een logisch gevolg van het toegenomen aantal sociale conflicten en het heropflakkeren van de arbeidersstrijd.

Dat het Vlaams Blok in vergelijking met de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 opnieuw een forse vooruitgang zou boeken, was te verwachten. Het Blok presenteerde zich nu eenmaal in veel meer gemeenten dan zes jaar geleden. Maar dat het met 33% van de stemmen in Antwerpen aan de haal zou gaan, verraste vriend en vijand. Het is revolterend, schandelijk, vreselijk, degoutant, om misselijk van te worden, om uit te barsten in razernij, om met je kop tegen de muur te lopen, en zo kunnen we nog een tijdje doorgaan. Alleen... dat helpt allemaal niet. 

De slagzin is zo oud als de straat en we begrijpen waarom: sinds de invoering van het algemeen enkelvoudig stemrecht (dat pas na de tweede wereldoorlog ook het vrouwenstemrecht omvatte en nog altijd tot volle wasdom moet komen via de toekenning van stemrecht aan migranten), voelde het establishment zich bedreigd door de opkomst van het socialisme.

We kregen naar aanleiding van de acties van de Cellatex-arbeiders in Givet (Frankrijk), die vijfduizend liter zwavelzuur in de Maas goten, dit opinieartikel binnen van professor Patrick Humblet van de Universiteit van Gent. We vroegen aan Stephen Bouquin, arbeidssocioloog aan de Vrije Universiteit Brussel om hierop te reageren.

Een populair Amerikaans blad, ‘Vegetarian Times’, publiceerde een artikel dat het verband bekeek tussen fysieke arbeid en langdurig staan in de werkplaats enerzijds en geboortecomplicaties anderzijds. Het gebrek aan voldoende betaald zwangerschapsverlof leidt ertoe dat veel zwangere vrouwen tot ver in de zwangerschap blijven werken met als gevolg een verhoogd risico op problemen bij de bevalling.

De campagne voor het openen van de dossiers van de zaak Ben Barka begint stilaan van de grond te komen. Wij eisen dat de Franse regering het dossier van Ben Barka vrijgeeft, evenals alle andere dossiers die de staatsveiligheid tot nu toe beschermt om de collaboratie tussen de Franse staat en de Marokkaanse geheime diensten betreffende het gevangennemen, folteren en vermoorden van opposanten van het Hassan II-regime toe te dekken.

De campagne voor het openen van de dossiers van de zaak Ben Barka begint stilaan van de grond te komen. Wij eisen dat de Franse regering het dossier van Ben Barka vrijgeeft, evenals alle andere dossiers die de staatsveiligheid tot nu toe beschermt om de collaboratie tussen de Franse staat en de Marokkaanse geheime diensten betreffende het gevangennemen, folteren en vermoorden van opposanten van het Hassan II-regime toe te dekken.

De komende verkiezingsperiode in Italië belooft ook voor de rest van Europa interessant te worden. Ondanks haar herstel in de tweede ronde van de regionale verkiezingen eerder dit jaar, blijft de gegronde vrees bestaan dat de huidige centrumlinkse regering het niet zal halen op rechts. Dit is niet verwonderlijk wanneer men terugblikt op de afgelopen regeringsperiode. Niet alleen verslechterden de arbeidsomstandigheden, maar het was ook de periode met het laagste stakingscijfer in de Italiaanse geschiedenis.

Door de Aziatische crisis van 1997-98 werd algemeen gevreesd voor een wereldrecessie. Maar die bleef uit. Het Westen stevende zelfs af op de grootste economische opleving sinds de jaren ’70. De Tijgers konden hiervan meeprofiteren door hun producten tegen lagere prijzen te exporteren. Zuid-Korea noteerde in 1999 opnieuw een groei van 10,7 %. Toch was de Koreaanse beurs de eerste maanden van 2000 in vrije val (-30 %) en bleef ook na enige stabilisering in juni wispelturig.

Op 30 september organiseert het ABVV in samenwerking met het ACV in Antwerpen een feest “om het tij te keren”. Ook de liberale vakbond steunt het initiatief. De vakbeweging wil hiermee haar bezorgdheid uitdrukken over de opkomst van extreem-rechts. Het feest moet de slotmanifestatie worden van de “zomeropstand”, een campagne van het ‘8-Mei Collectief’, een samenwerkingsverband van allerlei organisaties dat ludieke acties en happenings organiseert om de verrechtsing aan de kaak te stellen.

De ‘ezel en de olifant’ hebben altijd hetzelfde bed gedeeld. Amerikanen kennen de incestueuze praktijken van het tweepartijstelsel al jaren. Dit jaar lijkt het of iemand anders zal meespelen in de Greatest Show on Earth, namelijk Ralph Nader, de kandidaat van de Groenen.

In juli besloot de Beweging voor Sociale Vernieuwing rond Patsy Sörensen naar de gemeenteraadsverkiezingen te trekken samen met Vivant, het partijtje van zakenman Henri Duchâtelet, dat tijdens de parlementsverkiezingen in het nieuws kwam omdat zij de belasting op de arbeid wensen af te schaffen en een basisinkomen willen invoeren voor iedereen.

De 'globalisering' van de economie heeft als positief aspect dat diverse culturen met mekaar in aanraking komen. Eten speelt hierbij een belangrijke rol en is voor vele mensen een eerste stap naar kennismaking met de cultuur van andere volkeren. Wij willen hier graag een handje bij helpen door een spijskaart aan te bieden met gerechten van over de hele wereld. Een ervaren kok staat in voor de kwaliteit en de grootst mogelijke authenticiteit.

Zelden worden militanten op een algemene ledenvergadering van de Parti Socialiste nog onthaald met de ‘Internationale’ en de ‘Chiffon Rouge’. Dit was wél het geval op 26 juni, toen 130 militanten binnenstroomden in het nokvolle Maison du Peuple van Tubeke. Zoveel volk hadden ze de laatste zes maanden sinds het begin van de interne strijd tussen de linker- en rechtervleugel niet gezien.

We hoeven onze lezers er niet van te overtuigen dat de SP de laatste jaren weer flink naar rechts is opgeschoven. Het ledenaantal liep terug en niet weinig linkse basismilitanten zoals Johan Byttebier gingen zich elders inzetten. Als kers op de taart kregen we een nieuwe voorzitter met een marketingachtergrond, die zijn discours aanpast aan de aard van het publiek dat hij toespreekt.

Joepie! Jullie kunnen voortaan mee-eten van de koek! Dat was het gevoel dat de regering met haar voorstel tot winstparticipatie begin deze zomer in de bedrijven wou meegeven aan de vakantiegangers. Deelnemen aan de winst is een alternatief op loonsverhogingen dat gedeeltelijk de vorm kan aannemen van aandeelhouderschap van de werknemers. De Romeinse wijsheid waarschuwde ons al voor de komst van de Grieken in de volgende termen: “Betrouw ze nooit, vooral als ze zich aanbieden met hun armen vol geschenken.”

De geforceerde onderhandelingen in Camp David tussen Israël en de PLO verbergen een diepgaande economische crisis in heel het Midden-Oosten. Sinds het ontstaan van Israël in 1948 kon dit land zich enkel politiek, economisch en militair handhaven door een niet aflatende stroom van militaire en economische hulp vanuit de Verenigde Staten.

“Reformasi is fantastisch. Nu zijn we niet meer onwetend over onze rechten als arbeiders en aanvaarden we onze uitbuiting niet meer zoals voorheen”, zegt een van de leiders in de bezetting van de Sony-fabriek in Jakarta. Terwijl het land steeds verder de onzekerheid tegemoet gaat, begint de arbeidersklasse, die op grote schaal sympathiseerde maar nooit een actief deelnemer was in de studentenbeweging die Suharto ten gronde bracht, zich langzaam maar zeker opnieuw te doen gelden als een sociale klasse.

De zomer van 1950 is allicht één van de heetste uit de Belgische geschiedenis. De sociale temperatuur had op 31 juli bijna het kookpunt bereikt. Uit vrees dat op 1 augustus de ketel zou overkoken, stemde Leopold III in de nacht van 31 juli op 1 augustus met het mes op de keel in met de delegatie van de koninklijke macht aan zijn zoon Boudewijn. Die langverwachte geste werd door de toenmalige BSP-leiding gretig aangegrepen om de gevreesde mars op Brussel van 1 augustus op de valreep om te dopen tot “Overwinningsmars”. De koning was politiek dood. Leve de koning!