Theorie

Lange periodes van moedeloosheid kunnen opeens omslaan in massale revolte. Dat was ook zo bij de Commune van Parijs, die volgde op twintig jaar dictatuur onder Napoleon III. In dergelijke tijden komt de totale omvorming van de maatschappij weer op de agenda. Vonk heeft steeds de stelling verdedigd dat alleen de arbeidersklasse in staat is een maatschappij te bouwen waarin werkloosheid, honger en uitbuiting tot het verleden behoren. Als we deze eerste heroïsche poging daartoe beschrijven, dan is het in de eerste plaats om daaruit de lessen te trekken voor de toekomst.

‘Het kapitalisme schept zijn eigen doodgravers.’ Met die zin legden Marx en Engels enerzijds de nadruk op de tegenstellingen van het kapitalisme en toonden ze anderzijds het revolutionaire potentieel van de arbeidersklasse aan. In Engeland, het land waar het kapitalisme zich eerst ontwikkelde, kreeg die zin in de 19de eeuw een eerste concrete invulling. Miljoenen werkende mensen schaarden zich achter het ‘People’s Charter’. Het doel: verandering! De methode: een petitie! Het resultaat: de eerste massabeweging gedreven door de arbeidersklasse! 

Het verzet is in Vlaanderen nooit populair geweest, wat de uitstekende Canvas serie “De kinderen van…” ongewild aantoonde. De uitzendingen over de kinderen van het verzet kregen beduidend minder kijkers en waardering dan die over de collaboratie. 

Jos Vander Velpen, advocaat en voormalig voorzitter van de Liga voor Mensenrechten verklaarde in een recent interview dat hij met de vernieuwde en uitgebreidere versie van zijn boek uit 2003 over het vergeten kamp Breendonk een poging wil doen om de balans recht te trekken en het verzet de erkenning en het respect te geven dat het verdient.

Vandaag dag op dag één jaar geleden werd gewag gemaakt van het eerste dodelijke COVID-19-slachtoffer. De analogie met de Zwarte Dood van de veertiende eeuw eeuw is snel gemaakt. Die pandemie was de doodsteek voor het wankele feodalisme. Op soortgelijke wijze toont de pandemie van COVID-19 nu aan dat het kapitalistisch systeem failliet en het socialisme noodzakelijk is.