Theorie

De Russische Revolutie luidde een bloeiperiode in van creatieve uitdrukking in alle kunsten, maar vooral film werd naar nieuwe hoogtes gebracht; onder meer door Dziga Vertov en Sergei Eisenstein, die film beschouwden als een wapen van klassenstrijd. Ondanks dat de ontwikkeling ervan werd afgebroken door de stalinistische degeneratie van het regime, blijft de erfenis van de Oktoberrevolutie op het gebied van cinema tot op de dag van vandaag aanwezig.

De Franse filosoof Louis Althusser (1918-1990) wordt vaak beschouwd als een ‘structureel marxist’, die het marxisme combineerde met het structuralisme en Marx ‘herinterpreteerde’. Hoe moeten we zijn werk beschouwen? Een kritische analyse. We vertaalden dit artikel van de Oostenrijkse zusterorganisatie van Revolutie, Der Funke, dat kritisch kijkt naar deze academisch marxist, die als het ware de weg vrijmaakte voor post-structurele en postmoderne denkers. Het eerste deel van de tekst werkt de basis van de marxistische filosofie uit. Het tweede deel vergelijkt deze met het denken van Althusser en in deel 3 wordt er gekeken naar de praktische gevolgen ervan, bijvoorbeeld met betrekking tot de theorieën van de revolutie en de staat.

Sandrine Collard, wereldvermaard specialiste van fotografie in Afrika, toont in het fotomuseum Antwerpen een kroniek van de lange en turbulente geschiedenis van de fotografie in het koloniale Congo.

Marxisten zijn geen waarzeggers; wij kunnen niet met zekerheid zeggen hoe een socialistische maatschappij er uit zal zien. Toen men aan Frederik Engels vroeg hoe de familie er zou uitzien onder het socialisme antwoordde hij: “De aard van de familierelaties onder het socialisme zal worden bepaald nadat een nieuwe generatie is opgegroeid. Die zullen zich geen zier aantrekken van hetgeen we nu denken dat zij zouden moeten doen. Zij zullen hun eigen praktijk, cultuur en publieke opinie ontwikkelen en daarmee basta.” De maatschappij wordt niet vorm gegeven door de speculaties van voorbije generaties, maar door de beslissingen en de handelingen in het heden. Toch is er meer mogelijk dan mooie wensdromen. Marxisten gebruiken het dialectisch materialisme om de menselijke ontwikkeling te analyseren. Daardoor kunnen we hypothesen maken over de toekomst, gebaseerd op feiten van het heden en het verleden. Zo kunnen toch heel wat lessen getrokken worden uit de Russische revolutie en revoluties in andere landen, ondanks de Stalinistische ontaarding ervan (zie kader). Maar we zullen ook de huidige maatschappij bestuderen. Een hogere maatschappij als het socialisme kan slechts ontstaan als de wortels ervan al aanwezig zijn in de huidige. Deze methode is geen exacte wetenschap. Net zoals een dokter niet exact kan voorspellen wanneer een patiënt zal sterven of een geoloog evenmin het exacte tijdperk van een aardbeving kan voorzien, kunnen marxisten niet exact voorspellen wanneer een revolutie zal uitbreken en welke vorm ze zal aannemen.

Op de promenade die langs de Baai van Doha loopt, telt een grote klok de dagen af tot de start van het WK. Er zou ook een andere, veel morbidere, telling weergegeven kunnen worden: het aantal werknemers dat op de werven van de voetbalcomplexen zijn omgekomen.

Twee nieuwe leestips: De Rode Walküren over vijf revolutionaire vrouwen en een biografie over de Surinaamse vrijheidsstrijder en marxist Anton De Kom.

Eerste sessie om 14h00:
Oorlog en imperialisme vandaag
Tweede sessie om 16h00:
Is er een alternatieve maatschappij mogelijk en waarom hebben we daarvoor een revolutie nodig?

Een van de meest schijnheilige vertoningen van de Westerse regeringen is de NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie) af te schilderen als een soort grote ngo (niet-gouvernementele organisatie) die zich inzet voor humanitaire doelen en voor de bescherming van de "democratie". Niets is minder waar.