Theorie

Als je vandaag, bijna 30 jaar na de val van de muur, Berlijn bezoekt krijg je een zeer eenzijdig beeld voorgeschoteld van het verleden. Busladingen scholieren uit alle uithoeken van Duitsland worden gedropt bij het “Museum van de voormalige DDR”, waar ze een karikatuur van het voormalige Oostblok te zien krijgen. Dat de rijke Duitse cultuurgeschiedenis niet zomaar te herleiden is tot het “Goede Westen” tegenover het “Foute Oosten” komt veel minder aan bod.

1967, de legendarische “Summer of Love” was het hoogtepunt van de hippiecultuur in Californië. Bij de vijftigste verjaardag ervan ging de voorbije maanden de meeste aandacht naar de vrije liefde die toen volop gepropageerd werd, de nieuwe drugs die overal verkrijgbaar waren en de prachtige muziek uit die tijd. Dat 1967 ook het jaar was waarin de oproepingsbrieven voor de Vietnamoorlog openbaar verbrand werden en er meer dan 100 000 in de straten van Washington opstapten tegen deze slachting kwam veel minder aan bod.

Een boek met de sticker “Binnenkort verboden in Amerika?” wekt gegarandeerd de interesse op. De staat Arkansas heeft zopas een wetsvoorstel ingediend om “De geschiedenis van het Amerikaanse volk” van Howard Zinn (1922-2010) te schrappen als leerboek geschiedenis in de openbare scholen. De auteur verklaarde bij de eerste uitgave in 1980: “Ik heb geprobeerd de geschiedenis te schrijven die het ware gelaat toont van de machthebbers en respectvol omgaat met het verzet van de gewone man.”

In de juli-editie van de Solidair, het maandblad van de PVDA, verscheen een artikel over de Russische Revolutie geschreven door David Pestieau en Herwig Lerouge. Die eerste is ondervoorzitter van de partij, de tweede organiseert de jaarlijkse Marxistische Zomeruniversiteit, een belangrijk vormingsmoment voor militanten. Hier publiceren we een reactie van Kyle Michiels die daar enkele jaren geleden een vorming heeft gegeven over de Russische Revolutie. In welke Russische Revolutie willen we de nieuwe generatie militanten vormen?

De Hermitage Amsterdam hanteert een heel eigen invalshoek om de 100e verjaardag van de Russische Revolutie te vieren. In de tentoonstelling “Romanovs & Revolutie” (nog tot 17 september 2017) wordt de lof gezongen van het mondaine leven in St Petersburg, krijg je een kijkje achter de schermen van het hof en kan je je vergapen aan zo’n 250 exclusieve luxe objecten.
Wil je weten hoe het leven van een “gewone” Rus er uitzag in de periode voor de revolutie, dan kan je beter Maxim Gorki(1868-1936) lezen.

De Russische revolutie viert dit jaar haar honderdste verjaardag. Arbeiders, boeren en soldaten kwamen op straat voor brood, land en vrede. Van februari tot oktober 1917 was Rusland het toneel van een machtsstrijd die de geschiedenis zou bepalen. In het heetst van de strijd werden tal van actoren voorbijgestreefd door de evenementen. Enkel wie zijn rol op voorhand duidelijk gedefinieerd had kon winnend uit deze bitsige confrontatie komen. In tijden van revolutie komen alle onderliggende spanningen aan de oppervlakte. De opgestapelde woede en frustraties van de massa’s komen naar boven. Ze beslissen, na eeuwen van onderdrukking, om hun lot in eigen handen te nemen. Enkel wie bereid is om de aspiraties van de massa’s politiek uit te drukken krijgt de kans om de macht te grijpen. De rest wordt weggeveegd door de menigte, alsof nooit bestaan hebben. Dat is de kracht van een revolutie.

Frans Masereel (1889-1972) wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste graficus en houtsnijder uit de twintigste eeuw. Het Mu.ZEE in Oostende brengt een hommage aan deze veelzijdige kunstenaar: er zijn méér dan 150 werken, afkomstig uit binnen- en buitenlandse collecties te bewonderen. Het gaat verder dan het pure etaleren van zijn vakmanschap. Door de confrontatie met hedendaagse kunstenaars uit de vier windstreken, die net als hij politiek en maatschappelijk geëngageerd zijn komt het linkse activisme van Frans Masereel volledig tot zijn recht.

André Gonsalis schreef een boek over de Russische revolutie van 1917. We hadden volgend gesprek met hem.