Ludo De Witte is schrijver en activist. Hij is gekend voor zijn boeken over Congo en het kolonialisme. In een vraaggesprek peilden we naar zijn visie op de band tussen racisme, kolonialisme en kapitalisme.
De biografie is met voorsprong het populairste genre in de literatuur. Het hoeft niet altijd over machtige politici, spraakmakende schrijvers of beroemde kunstenaars te gaan. Dat de levensloop van een West-Friese huisvrouw en een Rotterdamse naaister veel interessanter en meeslepender kan zijn tonen de Nederlandse historici Bart Lankester en Janine Jager moeiteloos aan.
Op 10 oktober 1918 wordt er een akkoord bereikt om aan de vredesonderhandelingen te beginnen. De Duitse bezetting gaat zo haar laatste uren in. Maar al snel komen nieuwe zorgen opzetten. De Belgische bevolking is bang voor de willekeur van muitende soldaten. Verslagen, gefrustreerde troepen staan niet bekend voor hun goede discipline. Het gezag van de legerleiding neemt af. Onzekere tijden breken aan. Zou hun soldij nog betaald worden? Hoe zou het leven er bij thuiskomst uitzien? Die angsten bleken ongegrond. De Duitse militaire machine werd uiteengerukt door revolutionaire aspiraties.
Verschillende theorieën in de moderne wetenschap vertonen een opvallende gelijkenis met de filosofie van het marxisme. Wetenschappers begrijpen de werkelijkheid steeds vaker als een dialectische wisselwerking waarbij periodes van stabiliteit onderbroken worden door discontinuïteiten. De chaostheorie verklaart hoe kleine oorzaken kunnen leiden tot grote gevolgen en revolutionaire sprongen.
De rede in opstand volgt het revolutionaire wereldbeeld in de moderne wetenschap door de meest uiteenlopende disciplines heen, waaronder de biologie, de natuurkunde, de geologie en de menswetenschappen.
Alan Woods en Ted Grant beschrijven op een heldere manier de relatie met het dialectisch materialisme, zoals dat werd uitgewerkt door Karl Marx en Friedrich Engels. Onderweg staan ze stil bij het mysticisme in de theoretische natuurkunde en bij de wetenschappelijke theorieën die worden aangevoerd om de bestaande kapitalistische orde te legitimeren.
Egoïsme zou onvermijdelijk zijn en criminaliteit zou genetisch bepaald zijn. Steeds meer wetenschappers plaatsen echter vraagtekens bij de oude opvattingen. Zo komt de wetenschap stilaan zelf op een kruispunt te staan.
Met de aangehouden crisis van het kapitalisme wordt de economische analyse van Marx weer actueel. Zelfs liberale economen citeren vandaag gretig uit de bladzijden van ‘Het Kapitaal’. Maar de filosofische methode die deze diepgaande economische analyse mogelijk heeft gemaakt is veel minder bekend. Met De rede in opstand krijgt u een grondig en ‘up to date’ inzicht in de dialectiek.
De N-VA en andere rechtse krachten zijn niet alleen op sociaaleconomisch vlak rechts. Ze proberen ook een volledig conservatief wereldbeeld over te brengen. Met dit boek hopen we dan ook bij te dragen tot een grondig antwoord hierop.
De rede in opstand werd voor het eerst gepubliceerd in 1995 naar aanleiding van de 100ste verjaardag van het overlijden van Frederik Engels. In 2011 werd het boek in het Nederlands gepubliceerd en nu, anno 2019, maken we het ook volledig online beschikbaar. We hebben eveneens een digitale ebook-versie gecreëerd waarmee het boek op tablets en e-readers zoals Kindle en iPad kan worden gelezen (epub- en mobi-formaat). Neem hiervoor contact met ons op.
4. Formele logica en dialectiek
10. De dialectiek van de geologie
12. De revolutionaire geboorte van de mens
13. Het ontstaan van bewustzijn
16. Kwantiteit en kwaliteit in de wiskunde
Het is moeilijk om ons voor te stellen hoe sterk de arbeiderspartijen georganiseerd waren het begin van de 19e eeuw. De weinige overblijfselen uit die tijd, zoals de Gentse Vooruit getuigen van de kracht en de voorbeeldige organisatie van een jonge beweging die in volle groei was en nog geen fundamentele nederlagen had gekend. Aan dat alles kwam een gruwelijk einde met het uitbreken van de eerste wereldoorlog. Tegen al hun eigen principes in kozen de sociaal-democratische partijen bijna allen de kant van hun eigen burgerij en werden dus mede verantwoordelijk voor de verschrikkelijke slachtpartij die vier lange jaren zou duren.
Maar dat was niet het einde van het verhaal. De bittere leerschool van de kapitalistische oorlog zou de arbeiderspartijen grondig overhoop halen en uiteindelijk uitmonden in de Russische revolutie en de stichting van een nieuwe (communistische) internationale. In dit boek laten we zowel hoofdrolspelers uit die tijd aan het woord zoals Lenin en Trotski als eminente historici zoals de Belg Marcel Liebman. Er is ook een speciaal hoofdstuk gewijd aan de BWP, de Belgische socialistische partij. Op de rol van haar leiding in WO1 - dat kunnen we al verklappen - kunnen we niet bepaald fier zijn.
2. De redders van het internationalisme
3. De conferenties van Zimmerwald en Stockholm
De ideeën van Lenin en Trotski zijn ongetwijfeld de meest verdraaide en door het slijk gehaalde ideeën uit de geschiedenis. Gedurende meer dan tachtig jaar werden ze aangevallen door de apologeten van het kapitalisme, die geprobeerd hebben hun ideeën – het bolsjewisme – ofwel als totalitair, ofwel als utopisch af te schilderen. Een hele industrie werd ontwikkeld om de misdaden van het stalinisme gelijk te stellen aan de arbeidersdemocratie die bestond onder Lenin en Trotski.
Dit is de Nederlandse vertaling van het boek Lenin en Trotski, hun ware ideeën, geschreven door Ted Grant en Alan Woods, die een analyse schreven die hier uitvoerig tegenin gaat. Het is nu vijftig jaar geleden dat de eerste editie van dit werk gepubliceerd werd. Het werd geschreven als antwoord op Monty Johnstone, een leidinggevende theoreticus van de Communist Party of Great Britain. Johnstone had op het einde van 1968 een herwaardering van Leon Trotski geschreven in het blad Cogito van de Young Communist League. Alan Woods en Ted Grant namen de gelegenheid te baat een uitvoerige repliek te schrijven die de echte verhouding tussen de ideeën van Lenin en Trotski toont. Dit was geen academische oefening. Het boek werd immers geschreven als een oproep aan de basis van de Communistische Partij en de Young Communist League om de waarheid over Trotski te herontdekken en terug te keren naar het oorspronkelijke revolutionaire programma van Lenin. Bovenal schetst het een duidelijk beeld van wat zich echt afspeelde in de Sovjetunie en gaat het uitgebreid in op de theorie van het 'socialisme in één land', de permanente revolutie en de opkomst van de bureaucratie en het stalinisme. Een aanrader!
Velen zeggen dat de Russische Revolutie niets goeds heeft voorgebracht. Maar als dat zo is, waarom wordt er dan zoveel tijd besteed om dit te vermelden, door de ingehuurde pennen van de bazen en bankiers? Iedereen die een beetje goed kan nadenken, komt snel achter de onwaarheid van deze claim.
Vriend en vijand zijn het erover eens dat Karl Marx een ereplaats verdient in de galerij van de politieke denkers. Om zijn werk beter te begrijpen is het onontbeerlijk dat we een dieper inzicht krijgen in de achtergrond, het leven en de drijfveren van deze man.
