Theorie

De viering van de honderdste verjaardag (1917) van de Russische Oktoberrevolutie is van kolossaal belang voor iedereen die sleutelt aan de verandering van de maatschappij, zeker voor marxisten. Doormiddel van deze revolutie nemen, voor het eerste in de menselijke geschiedenis, arbeiders en boeren de macht uit handen van de grote kapitalisten en landeigenaars en beginnen de opbouw van een socialistische maatschappij. Dit was hen enkel voorgedaan door de Communards van Parijs die in 1871 kortstondig de ‘hemel hadden bestormd’.

De Amerikaanse Mary Gabriel kreeg als eerste Westerse journaliste toegang tot de archieven van de familie Marx in Moskou. De duizenden brieven die de gezinsleden elkaar schreven, de talloze getuigenissen van tijdgenoten lagen er onaangeroerd stof te vergaren. De officiële USSR geschiedschrijving wou kost wat kost het perfecte beeld van “het genie Marx” in stand houden, onder Stalin werd zelfs het feit dat Marx een onechte zoon had uit zijn biografie geschrapt.

Een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen… Maar om zich geen twee keer aan dezelfde steen te stoten moet de ezel wel begrijpen waarom hij dat de eerste keer gedaan heeft. Laten we ervan uitgaan dat de mens de ezel is, en het fascisme de steen. Bijna iedereen heeft al gehoord over het fascisme, maar helaas toont de realiteit aan dat zeer weinig mensen er de inhoud en de omvang van begrijpen. Het is nochtans van belang om te begrijpen hoe en waarom het fascisme is kunnen ontstaan.

De mens zou het beste presteren als hij in competitie gaat met anderen en daarom is het logisch dat ook onze maatschappij deze menselijke natuur weerspiegelt. Maar klopt deze uitspraak wel? Is de mens niet juist een sociaal wezen? Leidt juist samenwerken, zelfs over generaties heen, niet tot betere prestaties en vooruitgang? Dirk Van Duppen en Johan Hoebeke bewijzen dit in hun boek. Vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines tonen zij aan dat de mens doorheen zijn evolutie die eigenschappen heeft geselecteerd die samenwerking en solidariteit bevorderen. In de strijd om te overleven als menselijke soort bleken die namelijk het beste te werken.

Vandaag, 23 oktober 2016, vieren we de zestigste verjaardag van de Hongaarse Revolutie. De media stellen dit voor als een opstand tegen ‘het communisme’. Dit is zeer ver van de waarheid. Deze authentieke arbeidersopstand was gericht tegen het stalinisme en probeerde arbeidersdemocratie in te voeren.

Jeroen Olyslaegers’ nieuwe roman, WIL, werd enthousiast onthaald in de pers en in de literatuurwereld. Daar scharen we ons volmondig achter. Het boek biedt een indringende blik op het leven in Antwerpen onder de bezetting, maar weet deze historische setting ook te overstijgen. Het is een roman die doet nadenken, het handelen van mensen in moeilijke situaties beter doet begrijpen en... je vol afschuw doet inzien dat passiviteit de rotste aller keuzes is.

Eind mei organiseerde ACOD Onderwijs provincie Antwerpen een syndicale vorming met Jaak Brepoels over de bijgewerkte heruitgave van Wat zoudt ge zonder het werkvolk zijn, zijn standaardwerk over de geschiedenis van de Belgische arbeidersbeweging. De zaal zat helemaal vol. We nemen dit artikel over uit het zomernummer van Standpunt, het tijdschrift van ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen/Mechelen.