Theorie

The Motorcycle Diaries, de onlangs uitgebrachte film over Ernesto ‘Che’ Guevara, is een prikkelende adaptatie van Guevara’s gelijknamige dagboek. Regisseur Walter Salles verwerkte ook de memoires Op reis met Che Guevara van Alberto Granada, Che’s reisgenoot, en was zo in staat een levendig beeld te schetsen van een revolutionair in de maak.

Dit is de eerste in een serie van marxistische studiegidsen. We brengen die uit om de fundamentele ideeën van het marxisme uit te leggen, om de discussie daarover te stimuleren en om verder leesvoer aan te reiken. We beginnen met het dialectisch materialisme, de filosofie van het marxisme, een van de beroemde ‘Drie bronnen en drie bestanddelen van het marxisme’ waarover Lenin schreef.

Klassiekers

“Marx’ leer wekt in de hele beschaafde wereld de grootste vijandschap en haat van de hele burgerlijke (zowel de officiële als de liberale) wetenschap, die in het marxisme zoiets als een ‘schadelijke sekte’ ziet. Een andere houding kan men ook niet verwachten, want er kan geen ‘onpartijdige’ sociale wetenschap bestaan in een maatschappij die opgebouwd is op de klassenstrijd. Hoe men het ook beziet, de hele officiële en liberale wetenschap verdedigt de loonslavernij, terwijl het marxisme deze slavernij meedogenloos de oorlog heeft verklaard. Een onpartijdige wetenschap verwachten in een maatschappij van loonslavernij is een even dwaze naïviteit als van fabrikanten onpartijdigheid verwachten in de kwestie of het arbeidsloon niet moet verhoogd en de kapitaalwinst niet verlaagd moet worden.”

Lenin, Drie bronnen en drie bestanddelen van het marxisme


Fragment uit een schilderij van Diego Rivera, ‘Man op een kruispunt’

Leon Trotski Leon
Trotski


1879-1940

Lev Davidovich Bronstein. Samen met V.I. Lenin de leider van de Russische Revolutie. Oprichter van het Rode Leger. Sovjetcommissaris van Buitenlandse Zaken (1917-1918) en volkscommissaris van Oorlog (1918-1924). In 1929 werd hij uit de Communistische Partij gezet door de stalinistische fractie en werd hij verbannen uit de USSR. In 1938 richtte hij de Vierde Internationale op. In 1940 werd hij in Mexico vermoord door een agent van Stalin.

We bieden hier een overzicht van de belangrijkste werken van Leon Trotski. Alle links zijn extern en gaan naar het Nederlandstalige Marxists Internet Archive.

1909

Waarom marxisten individuele terreur afwijzen

1914

De oorlog en de Internationale

1924

De lessen van Oktober

1930

Geschiedenis der Russische Revolutie

1934

Bonapartisme en fascisme

1936

Hun moraal en de onze

De verraden revolutie

1937

Het Communistisch Manifest vandaag

1938

Het overgangsprogramma

1939

Het ABC van de materialistische dialectiek

1940

Stalin - De man en zijn invloed

1944

Fascisme, wat het is en hoe het te bestrijden

Op 12 december 2003 hield het AMSAB een colloquium over Hendrik de Man. De hernieuwde aandacht voor zijn ideeën is quasi een cyclisch gegeven in de geschiedenis van de Belgische socialistische beweging. De Man, vooral bekend door zijn ‘Plan van de Arbeid’, evolueerde van vulgair marxist over ethisch socialist tot semi-fascist. Dit artikel wil aantonen dat de capitulatie van de Man voor het fascisme geen plotselinge en toevallige breuk was, maar wel de logische eindconclusie van een langdurige ideologische evolutie.