21
do, nov

Europa

Denemarken Duitsland EU

De rechterzijde in Spanje heeft tijdens de verkiezingen van 14 maart duidelijk en ondubbelzinnig het onderspit gedolven. Hier volgt een spoedanalyse van onze zusterorganisatie El Militante over de massabetogingen van de laatste dagen en de uiteindelijke uitslag van de Spaanse verkiezingen.

Deze morgen om 7u30 ontploften tegelijkertijd verschillende bommen in de treinen en stations waar veel pendelaars in zitten uit de arbeiderswijken rond de Spaanse hoofdstad Madrid. Tot nu toe worden er 186 dodelijke slachtoffers geteld en meer dan duizend gewonden. Hier volgt een snelle marxistische analyse.

Vandaag, dertig jaar na de Portugese revolutie, publiceren we een artikel uit het juni-nummer 1994 van Vonk. Hierin wordt door André Gonsalis de Anjerrevolutie beschreven aan de hand van vele persoonlijke getuigenissen.

Na achttien maanden van onderhandelen zijn de gesprekken over een Europese grondwet op een mislukking uitgedraaid. Verschillende redenen worden aangehaald om die mislukking te verklaren, maar de echte oorzaak moeten we gaan zoeken in de fundamentele tegenstellingen tussen de Europese lidstaten.

Duitsland is een nieuwe periode van onrust en instabiliteit betreden nu de regering van Schröder aanval na aanval uitvoert: op de welvaartsstaat, de arbeidersklasse, de armen, de zieken, de gepensioneerden. Toch is er een ontzaglijk potentieel voor een sterke beweging tegen de toenemende ongelijkheid en de ontmanteling van de welvaartsstaat.

De sterke radicalisering in de Servische maatschappij houdt aan, zoals duidelijk werd na de verkiezingen van vorige week, die voor de derde maal op rij mislukt zijn. De werkende mensen van Servië bleven gewoon thuis en negeerden de oproepen van de regering om een president te kiezen. De verkiezingsresultaten toonden duidelijk aan hoe diep de crisis in het land is en hoe onpopulair en zwak de pro-westerse heersende kliek in werkelijkheid is.

Op dinsdag 18 november arriveerde president George Bush in Buckingham Palace voor een driedaags staatsbezoek, compleet met rode lopers, banketten en kanonsalvo’s. Buiten de paleispoorten werd een grote veiligheidsoperatie opgezet, want de Britse regering verwachtte een zee van betogers tegen dit bezoek.

Er dreigt een ineenstorting van de Europese welvaartsstaat.Tot deze conclusie komt ondermeer het centrale Nederlandse Planbureau (NPB). Deze stelling wordt eveneens beaamd door kleinburgers zoals Yves Desmet, politiek hoofdredacteur van de krant De Morgen. Wat meer is, de stoute kapitalisten zijn verantwoordelijk voor dit naderende onheil.

Het referendum in Zweden over de invoering van de euro zondag 14 september heeft de plannen van de Zweedse big business grondig verstoord. De overwinning van ‘nee’, ondanks de moord op Anna Lindh, is een aanduiding van de toenemende polarisatie tussen de klassen.

Elk nieuw bewijsstuk gepresenteerd aan de onderzoekscommissie van Hutton licht het deksel een beetje meer van de doofpot van de Britse overheid inzake de Iraakse wapens en de dood van wapenexpert Dr. David Kelly. We publiceren hier het editoriaal van ons Britse zusterblad Socialist Appeal.

Met meer dan 2 miljoen leden is IG Metall de grootste industrievakbond in Europa. De uitkomst van de crisis in deze vakbond, na de eerste zware syndicale nederlaag in vijftig jaar, zal ook gevolgen hebben voor het syndicalisme buiten de Duitse grenzen. Daarom publiceren wij een korte analyse en een interview met een linkse vakbondsleider over de situatie in de Duitse metaalvakbond.

Tijdens juni kampte Frankrijk verder met sociaal protest. Hoewel het hoogtepunt momenteel voorbij is, heeft de regering de strijd om de publieke opinie niet gewonnen. Het gebrek aan perspectief van de vakbondsleiding en de PS heeft nochtans de huidige impasse mee in de hand gewerkt.

In de Duitse stad Wiesbaden kwamen in maart duizenden mensen op straat om te protesteren tegen de oorlog in Irak. Nu de massaprotesten stilliggen, slaan rechtse politici terug door de leiders van de anti-oorlogsactivisten te straffen.

Het spook van de 'pensioenhervorming' waart door Europa. Na Oostenrijk, Frankrijk en Spanje, waar rechtse regeringen aan de macht zijn, is nu Duitsland aan zet. Hier delen echter de sociaal-democraten de lakens uit. En dat zorgt voor wrevel bij de vakbonden en de militante basis.

Sinds 2001 is Italië getuige van een ononderbroken reeks massamobilisaties. Geen enkele massabeweging kan echter blijven voortgaan indien ze niet op zijn minst enkele resultaten boekt. Geen enkele massabeweging ontwikkelt zich in een rechte lijn voorwaarts. Een analyse van Claudio Bellotti, lid van het Nationaal Comité van de Partito Rifundazione Comunista en redacteur van ons Italiaanse zusterblad FalceMartello.

In de laatste periode zagen we in het ene Europese land na het andere de arbeidersklasse terug op het toneel verschijnen met massale stakingen. Oostenrijk heeft dit terrein nu ook betreden. Een verslag van Gernot Trausmuth, redacteur voor ons Oostenrijkse blad/website.

Met de oorlog tegen Irak zijn de plannen voor een Europees leger in een stroomversnelling geraakt. De Europese heersende klasse wil haar economische macht consolideren en verder uitbreiden door militaire macht.

De Franse lente ruikt weer een beetje naar mei '68. Het sociaal protest zwelt aan tegen de pensioenhervorming van de rechtse regering. Miljoenen hebben reeds betoogd. Staat een algemene staking nu op de agenda bij onze zuiderburen? Greg Oxley vertelt ons vanuit Parijs hoe de vork in de steel zit.

Op 26 maart stapten een miljoen studenten door de straten in meer dan zeventig steden van Spanje. De betogingen werden vooral georganiseerd door het Sindicato de Estudiantes (de Spaanse Studentenvakbond) en maken deel uit van een campagne die een algemene staking tegen de oorlog eist.

Het stinkt in voormalig Joegoslavië. Twee jaar na de omverwerping van Milosevic blijft het land de voetzoeker in het kruitvat van de Balkan. De hoop dat het post-Milosevic tijdperk er een zou zijn van ‘normale’ politiek en relatieve stabiliteit is na de moord op de Servische eerste minister Zoran Djindjic in duigen gevallen.

Labour heeft al jaren de meest rechtse sociaal-democratische leiding. Wie had een jaar geleden kunnen dromen dat die rechtse leiding zo sterk aangevallen zou worden vanuit haar eigen rangen? Dat is een mooi lesje dialectiek voor alle uiterst linkse groepjes die artificiële 'massapartijen' uitbouwen en hun rug keren naar de bestaande massaorganisaties.

Op dinsdag 4 maart stemden 122 parlementsleden van Labour tegen hun eigen Labour-regering over de kwestie Irak. Zonder de steun van de Conservatieven, de aartsvijanden van New Labour, zou Tony Blair verslagen geworden zijn. Zijn positie binnen en buiten de partij wordt hoe langer hoe meer onhoudbaar. Zijn legitimiteit als leider van Groot-Brittannië vermindert elke dag, bij elke massabetoging en bij elk Labour-parlementslid dat zich van hem afkeert.

Op 5 maart riep de Spaanse Studentenvakbond met de steun van andere organisaties op tot een nationale studentenstaking, in navolging van de oproep van National Youth and Students Peace Coalition (NYSPC) in de Verenigde Staten (www.nyspc.net/home.html). Dit maakte deel uit van een internationale actie van studenten uit Canada, Pakistan, Frankrijk, Groot-Brittannië en vele andere landen waar studenten de klaslokalen verlieten om te staken tegen de oorlog in Irak.

Uit Italië bereikte ons net het bericht dat de grootste havenvakbond alle transport van oorlogsmaterieel voor de troepenopbouw in de Golf boycot. Al geruime tijd is dat een van onze centrale oproepen in België. Werkenden die iets te maken hebben met het transport (treinpersoneel, havenarbeiders, onderhoudswerkers enzovoort) kunnen actie ondernemen en de leiding van hun vakbond onder druk zetten om dit transport te boycotten. Verschillende vakbondsleden hebben verklaard daartoe bereid te zijn. In Italië bewijzen ze dat het ook mogelijk is. Een na te volgen voorbeeld. Wie neemt in België de handschoen op?

Eigenlijk zijn de Nederlandse sociaal-democraten van de PVDA er in deze verkiezingen heel goedkoop van af gekomen. Na tot voor kort mee het gezicht te zijn geweest van het paars sociaal-uitverkoopbeleid, zijn ze er wonderwel in geslaagd een aanzienlijk deel van de kamerzetels te heroveren. Het christen-democratische CDA mag dan wel iets groter blijven, maar daar zal je hen niet over horen klagen. Reeds tijdens de aanloop naar de verkiezingen werd te pas en te onpas benadrukt hoe, in de ogen van de PVDA-top, deze de voorkeur genoot als eventuele coalitiepartner.

Vierentachtig jaar geleden, op 15 januari 1919, werden de bekende Duitse revolutionairen Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht vermoord door het reactionaire "Freikorps", dat een contrarevolutionaire samenzwering op touw gezet had om zo de revolutie in bloed te smoren. Op zondag 12 januari 2003 kwamen in Berlijn honderdduizend mensen bijeen op de begraafplaats van het oostelijke stadje Friedrichsfelde om de moord op Rosa en Karl te herdenken.

De laatste twee weken wordt de Galicische kust overspoeld door een enorme olievlek. De passiviteit van de Spaanse en regionale regering, die beide in handen zijn van de rechtse PP, en hun aanhoudende leugens over het ongeval, leidden ondanks de overvloedige regen op zondag 1 december tot een betoging van 200.000 mensen. Dit is de vertaling van een pamflet dat uitgedeeld werd door de Galicische marxisten van El Militante.

De nieuwe rechtse regering in Franrkijk vreest als de pest een herhaling van de sociale uitbarsting van november en december 1995. Daarom treedt ze zeer voorzichtig op. Maar het Thatcheriaanse gelaat van de regeringsplannen begint zichtbaar te worden. Een analyse van de nieuwe cyclus van sociale mobilisatie in Frankrijk door Marc Caprioli.

Op 18 oktober riep de CGIL op voor een algemene staking, zonder de steun van de andere twee grote vakbondsorganisaties CISL en UIL. Deze veroordeelden de staking en stelden alles in het werk om het succes ervan te ondermijnen. Ook het patronaat bagatelliseerde de staking. Helaas voor hen bleek de staking een enorm succes te zijn.

Met veel brio verkondigden de Europese leiders de uitbreiding van de EU met zomaar even tien nieuwe lidstaten. Door alle flamboyante uitroepen over het verenigd Europa lijkt er geen vuiltje aan de lucht. Toch is niet alles rozengeur en maneschijn. Op hetzelfde moment dat de EU wil uitbreiden, komt een van de ankerpunten van de EU, het Stabiliteitspact, steeds meer onder druk. Dit artikel verscheen als editoriaal in onze papieren uitgave Vonk nr.198.

Toen Tony Blair het wervelende en fris ogende ‘New’ Labour lanceerde, dacht hij dat hij de zogenaamde ‘Old Labour Party’ diep onder de grond begraven had. Maar tijdens het afgelopen congres van de Labour Party werd het duidelijk dat de oude tradities helemaal niet dood zijn. Blair heeft niet meer het zelfvertrouwen van enkele maanden geleden. Het is pas de tweede keer sinds hij aan de macht kwam dat hij een nederlaag lijdt in zijn eigen partij over een fundamentele kwestie: de deelname van het privé-kapitaal in de publieke sector. Bovendien werd hij bijna verslagen in de discussie over zijn plannen om een oorlog tegen Irak te beginnen!

Met betrekking tot de oorlog tegen Irak schildert Blair zichzelf graag af als de vertolker van de mening van de meerderheid van de Britse bevolking. Nochtans bewijzen opiniepeilingen het tegendeel. Op zaterdag 28 september werd dat bevestigd door de grootste anti-oorlogsbetoging ooit in Londen, met ongeveer 400.000 demonstranten. Dat toont de echte stemming in Groot-Brittannië vandaag.

Op 12 juni trad in Nederland het nieuwgevormde kabinet aan. ‘Amper’ iets meer dan twee maanden onderhandelen waren nodig om de drie gesprekspartners (CDA, VVD & LPF) op eenzelfde politieke lijn te krijgen. De opzichter over dit allegaartje rechtse heren en dames van allerlei pluimage, is de nieuwe premier Balkenende. Onder deze Harry Potter look-a-like zou het dus moeten gebeuren: de kwalen van acht jaar Paars oplossen met een nog rechtser beleid. Misschien dat de echte Potter kan toveren, maar Balkenende zal onder de huidige omstandigheden al zeer snel worden geconfronteerd met de beperkingen van zijn magie.

Zal Duitsland dezelfde weg opgaan als Frankrijk, Nederland, Noorwegen, Portugal, Italië en Oostenrijk en terugkeren naar een coalitieregering samengesteld uit de twee voornaamste burgerlijke partijen, CDU/CSU (Christen Democraten) en Liberalen (FDP)? Minder dan één maand verwijderd van de algemene verkiezingen op 22 september halen de twee partijen die zestien jaar lang samen Kohls (Christen Democratisch kanselier 1982-98) coalitie vormden samen meer stemmen dan de SPD, PDS en Groenen. Alhoewel de kiezers meer dan ooit twijfelen, lijkt een nederlaag voor de SPD een serieuze mogelijkheid.

In taferelen die herinnerden aan de late jaren ’70, taferelen waarvan men ons vertelde dat ze nooit meer zouden worden herhaald in het Nieuwe Brittannië van Blair, staakten meer dan een miljoen gemeenteambtenaren woensdag 17 juli, de eerste nationale stop van de publieke sector in 20 jaar. De actie van de leden van Unison, T&GWU en de GMB [de drie vakbonden, n.v.d.r.] werd in de London Evening Standard beschreven als “de grootste staking in Groot-Brittannië sinds de algemene staking van 1926”.

Roberto Cressati en Claudio Bellotti, beiden redacteurs van ons Italiaans zusterblad Falce Martello, analyseren de toestand in de Italiaanse arbeidersbeweging nu de regering Berlusconi toch de tegenhervormingen van de arbeidswet tracht door te drukken. De resulterende verhoogde spanning tussen de klassen blijft niet zonder gevolgen binnen de massaorganisaties van de arbeidersklasse.

Na de algemene staking van 16 april is de sociale conflictgraad niet gedaald. De vakbondsleiding heeft echter het initiatief in de handen gelaten van Berlusconi en zijn regering. Vele vakbondsmilitanten beraden zich nu over een nieuwe algemene staking. Roberto Cressati van de redactie van Falce Martello schets ons een panoramisch beeld van de nieuwe situatie in Italië.

Op 9 en 16 juni gaan in Frankrijk wetgevende verkiezingen door. Deze zijn belangrijker dan de presidentsverkiezingen. Rechts is echter aan zet met de vorming van een nieuwe regering die een echte oorlogsmachine wordt tegen de arbeidersklasse. De Parti Socialiste en de Parti Communiste zijn de campagne in gestapt met nagenoeg hetzelfde programma als tijdens de presidentsverkiezingen. Wie er ook de verkiezingen wint, onvermijdelijk zal een derde sociale ronde op straat nodig zijn.

We zagen het al in Oostenrijk, meer recent in Italië en Frankrijk en nu dus ook bij de noorderburen: de genadeloze afstraffing van het sociaal-democratisch project door het kiespubliek. Wat al die vernoemde landen verder gemeenschappelijk hebben, is een extreemrechtse partij met al dan niet verwezenlijkte regeringsambities. Beide gegevens hebben een zelfde achtergrond: een diepgewortelde onvrede over de maatschappelijke gang van zaken en vooral het uitblijven van enig werkbaar alternatief vanuit traditioneel linkse hoek.

Een interview met een sympathiserende vakbondsmilitante over de stemming in Nederland na de moord op Fortuyn.

Na de moordaanslag tegen Pim Fortuyn, de uiterst rechtse en racistische demagoog, zal niets meer hetzelfde zijn in Nederland. Niemand kan er nog aan twijfelen: de artificiële consensus in Nederland ligt nu aan scherven; de polderdijk is duidelijk gebroken. De crisis in de Lage Landen neemt de proporties aan van een echte regimecrisis zoals België er een gekend heeft in 1996/1997 met de Witte Beweging.

Het resultaat van de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen trekt als een schokgolf door links Europa. De komende dagen en weken zullen we hierop uitvoeriger ingaan, maar hier volgt al een eerste reactie.
Pagina 7 van 8