Vierentachtig jaar geleden, op 15 januari 1919, werden de bekende Duitse revolutionairen Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht vermoord door het reactionaire "Freikorps", dat een contrarevolutionaire samenzwering op touw gezet had om zo de revolutie in bloed te smoren. Op zondag 12 januari 2003 kwamen in Berlijn honderdduizend mensen bijeen op de begraafplaats van het oostelijke stadje Friedrichsfelde om de moord op Rosa en Karl te herdenken.
Haider is verslagen, en dat is maar goed ook. Maar de rechtse conservatieve partij van Schüssel is nooit zo sterk geweest na deze stembusuitslag. Hoe valt dit te verklaren en wat denkt de socialistische basis van de koers die de sociaal-democratie wil varen?
De laatste twee weken wordt de Galicische kust overspoeld door een enorme olievlek. De passiviteit van de Spaanse en regionale regering, die beide in handen zijn van de rechtse PP, en hun aanhoudende leugens over het ongeval, leidden ondanks de overvloedige regen op zondag 1 december tot een betoging van 200.000 mensen. Dit is de vertaling van een pamflet dat uitgedeeld werd door de Galicische marxisten van El Militante.
De nieuwe rechtse regering in Franrkijk vreest als de pest een herhaling van de sociale uitbarsting van november en december 1995. Daarom treedt ze zeer voorzichtig op. Maar het Thatcheriaanse gelaat van de regeringsplannen begint zichtbaar te worden. Een analyse van de nieuwe cyclus van sociale mobilisatie in Frankrijk door Marc Caprioli.
Op 18 oktober riep de CGIL op voor een algemene staking, zonder de steun van de andere twee grote vakbondsorganisaties CISL en UIL. Deze veroordeelden de staking en stelden alles in het werk om het succes ervan te ondermijnen. Ook het patronaat bagatelliseerde de staking. Helaas voor hen bleek de staking een enorm succes te zijn.
Met veel brio verkondigden de Europese leiders de uitbreiding van de EU met zomaar even tien nieuwe lidstaten. Door alle flamboyante uitroepen over het verenigd Europa lijkt er geen vuiltje aan de lucht. Toch is niet alles rozengeur en maneschijn. Op hetzelfde moment dat de EU wil uitbreiden, komt een van de ankerpunten van de EU, het Stabiliteitspact, steeds meer onder druk. Dit artikel verscheen als editoriaal in onze papieren uitgave Vonk nr.198.
Toen Tony Blair het wervelende en fris ogende ‘New’ Labour lanceerde, dacht hij dat hij de zogenaamde ‘Old Labour Party’ diep onder de grond begraven had. Maar tijdens het afgelopen congres van de Labour Party werd het duidelijk dat de oude tradities helemaal niet dood zijn. Blair heeft niet meer het zelfvertrouwen van enkele maanden geleden. Het is pas de tweede keer sinds hij aan de macht kwam dat hij een nederlaag lijdt in zijn eigen partij over een fundamentele kwestie: de deelname van het privé-kapitaal in de publieke sector. Bovendien werd hij bijna verslagen in de discussie over zijn plannen om een oorlog tegen Irak te beginnen!
Met betrekking tot de oorlog tegen Irak schildert Blair zichzelf graag af als de vertolker van de mening van de meerderheid van de Britse bevolking. Nochtans bewijzen opiniepeilingen het tegendeel. Op zaterdag 28 september werd dat bevestigd door de grootste anti-oorlogsbetoging ooit in Londen, met ongeveer 400.000 demonstranten. Dat toont de echte stemming in Groot-Brittannië vandaag.
Op 12 juni trad in Nederland het nieuwgevormde kabinet aan. ‘Amper’ iets meer dan twee maanden onderhandelen waren nodig om de drie gesprekspartners (CDA, VVD & LPF) op eenzelfde politieke lijn te krijgen.
De opzichter over dit allegaartje rechtse heren en dames van allerlei pluimage, is de nieuwe premier Balkenende. Onder deze Harry Potter look-a-like zou het dus moeten gebeuren: de kwalen van acht jaar Paars oplossen met een nog rechtser beleid. Misschien dat de echte Potter kan toveren, maar Balkenende zal onder de huidige omstandigheden al zeer snel worden geconfronteerd met de beperkingen van zijn magie.
Zal Duitsland dezelfde weg opgaan als Frankrijk, Nederland, Noorwegen, Portugal, Italië en Oostenrijk en terugkeren naar een coalitieregering samengesteld uit de twee voornaamste burgerlijke partijen, CDU/CSU (Christen Democraten) en Liberalen (FDP)? Minder dan één maand verwijderd van de algemene verkiezingen op 22 september halen de twee partijen die zestien jaar lang samen Kohls (Christen Democratisch kanselier 1982-98) coalitie vormden samen meer stemmen dan de SPD, PDS en Groenen. Alhoewel de kiezers meer dan ooit twijfelen, lijkt een nederlaag voor de SPD een serieuze mogelijkheid.
In taferelen die herinnerden aan de late jaren ’70, taferelen waarvan men ons vertelde dat ze nooit meer zouden worden herhaald in het Nieuwe Brittannië van Blair, staakten meer dan een miljoen gemeenteambtenaren woensdag 17 juli, de eerste nationale stop van de publieke sector in 20 jaar. De actie van de leden van Unison, T&GWU en de GMB [de drie vakbonden, n.v.d.r.] werd in de London Evening Standard beschreven als “de grootste staking in Groot-Brittannië sinds de algemene staking van 1926”.
Roberto Cressati en Claudio Bellotti, beiden redacteurs van ons Italiaans zusterblad Falce Martello, analyseren de toestand in de Italiaanse arbeidersbeweging nu de regering Berlusconi toch de tegenhervormingen van de arbeidswet tracht door te drukken. De resulterende verhoogde spanning tussen de klassen blijft niet zonder gevolgen binnen de massaorganisaties van de arbeidersklasse.
Meer dan drie miljoen betogers tijdens algemene staking in Spanje. Wat gebeurde er precies op 20 juni en wat was de rol van de media? Hier bespreken we de betekenis van de staking en het vervolg erop.
Na de algemene staking van 16 april is de sociale conflictgraad niet gedaald. De vakbondsleiding heeft echter het initiatief in de handen gelaten van Berlusconi en zijn regering. Vele vakbondsmilitanten beraden zich nu over een nieuwe algemene staking. Roberto Cressati van de redactie van Falce Martello schets ons een panoramisch beeld van de nieuwe situatie in Italië.
Op 9 en 16 juni gaan in Frankrijk wetgevende verkiezingen door. Deze zijn belangrijker dan de presidentsverkiezingen. Rechts is echter aan zet met de vorming van een nieuwe regering die een echte oorlogsmachine wordt tegen de arbeidersklasse. De Parti Socialiste en de Parti Communiste zijn de campagne in gestapt met nagenoeg hetzelfde programma als tijdens de presidentsverkiezingen. Wie er ook de verkiezingen wint, onvermijdelijk zal een derde sociale ronde op straat nodig zijn.
We zagen het al in Oostenrijk, meer recent in Italië en Frankrijk en nu dus ook bij de noorderburen: de genadeloze afstraffing van het sociaal-democratisch project door het kiespubliek. Wat al die vernoemde landen verder gemeenschappelijk hebben, is een extreemrechtse partij met al dan niet verwezenlijkte regeringsambities. Beide gegevens hebben een zelfde achtergrond: een diepgewortelde onvrede over de maatschappelijke gang van zaken en vooral het uitblijven van enig werkbaar alternatief vanuit traditioneel linkse hoek.
Na de moordaanslag tegen Pim Fortuyn, de uiterst rechtse en racistische demagoog, zal niets meer hetzelfde zijn in Nederland. Niemand kan er nog aan twijfelen: de artificiële consensus in Nederland ligt nu aan scherven; de polderdijk is duidelijk gebroken. De crisis in de Lage Landen neemt de proporties aan van een echte regimecrisis zoals België er een gekend heeft in 1996/1997 met de Witte Beweging.
Het resultaat van de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen trekt als een schokgolf door links Europa. De komende dagen en weken zullen we hierop uitvoeriger ingaan, maar hier volgt al een eerste reactie.
We stelden deze en andere vragen aan Greg Oxley, hoofredacteur van het
Franse marxistische tijdschrift La Riposte en ervaren waarnemer van de
linkse politiek in dit land. Dit tijdschrift kan online geraadpleegd worden
op www.lariposte.com.
Het is nog geen zomer maar toch hangt er al een broeierige hitte in Zuid-Europa. Half maart demonstreerde een half miljoen mensen tegen de EU-top in Barcelona en een week later overspoelden minstens 2 miljoen arbeiders de straten van Rome om te protesteren tegen de antisociale maatregelen van de regering Berlusconi. Op 16 april staakten zeker 13 miljoen Italiaanse arbeiders. Een nieuwe clash van de klassen is in de maak en Zuid-Europa toont wat ook ons te wachten staat.
Een debat tussen de lijsttrekkers Melkert (PVDA) en Bolkestein (VVD) op de Nederlandse televisie enkele weken geleden zegt veel over de opkomst van Pim Fortuyn. Voor het begin van het debat, dat blijkbaar in een of andere VVD-club werd georganiseerd, werd gepeild naar de kiesintenties van de zaal. Meer dan 50 procent van de aanwezigen was van plan voor de VVD te stemmen, en ongeveer 27 procent voor de PVDA. Beide heren waren het er roerend over eens dat men in deze tijden van crisis spaarzaam moet omgaan met de centjes, maar Melkert wou iets meer investeren in mensen, Bolkestein meer in infrastructuur. Na een aantal rondjes slaapverwekkend vliegen vangen werd de zaal opnieuw gepeild. Nog 22 procent voelde zich verleid tot een VVD-stem, nog 24 procent tot de PVDA. Je moet het maar kunnen
Claudio Bellotti, lid van het Nationaal Uitvoerend Comité van Rifondazione Comunista en tevens van de redactie van ons Italiaans zusterblad Falce Martello, geeft een weergave van de massabetoging in Rome en trekt strategische conclusies voor de Italiaanse marxisten.
Met de opkomst van Pim Fortuyn slaat extreem rechts eindelijk ook toe in Nederland. De verpakking en historische roots zijn anders dan die van het Blok, maar het electoraal succes is gebaseerd op hetzelfde principe: simplistische en valse oplossingen bieden aan complexe problemen.
Is de weg nu definitief geëffend voor een echt Sociaal Europa na 6 maanden Belgisch voorzitterschap van de EU? Al de regeringspartijen zullen ons proberen hiervan te overtuigen. Dat hadden Verhofstadt en Onkelinx ons toch beloofd.
Woensdag 28 november 2001 riep de door marxisten geleidde Spaanse Studentenvakbond (SE) op om te staken tegen de reactionaire onderwijswet van de rechtse regering van Aznar.
Meer dan 2,5 miljoen secundaire en universiteitsstudenten beantwoordden deze oproep en 200.000 van hen stroomden de straten op om te betogen: 50.000 in Santiago de Compostela waaronder studenten vanuit heel Galicië.
Op woensdag 15 augustus keurde de NAVO een plan goed om 3500 troepen naar Macedonië te sturen in het kader van ‘Operatie Noodzakelijke Oogst’. Deze operatie heeft de bedoeling de Albanese rebellen te ontwapenen die reeds maandenlang gevechten leveren met het Macedonische leger. Deze troepen zijn ondertussen aangekomen maar nog terwijl de troepen aan het arriveren waren, werd het staakt-het-vuren tussen het Macedonische leger en de Albanese rebellen regelmatig verbroken.
De nederlaag van de Olijfboomcoalitie in de recente algemene verkiezingen in Italië verraste niemand. De voorbije vijf jaar heeft deze coalitie een reeks maatregelen genomen ten nadele van de arbeidersklasse, tot grote desillusie van vele loontrekkenden en jongeren. De coalitie was een alliantie tussen de PDS (de Partij van Democratisch Links, nu bekend als Linkse Democraten of kortweg DS) en een reeks kleinere burgerlijke partijen. Het regeringsbeleid was meer afgestemd op de noden van de ondernemers dan die van de werknemers.
Op 17 mei betoogden tienduizenden Griekse arbeiders door het centrum van Athene tegen de rechtse politiek van de “socialistische” regering Simitis. Het was de tweede algemene staking in een maand. Vertrekkend vanuit het defensief zullen de arbeiders overgaan tot een offensief. Of zoals een vakbondsmilitant het zei: “Na vele jaren beseffen de mensen dat we het kunnen!”
Onlangs hadden we de gelegenheid een kort gesprek te hebben met Bojan Stanislawski, Internationaal Secretaris van de Poolse Jongsocialisten, de grootste linkse jongerenorganisatie in Polen.
Een jaar geleden ging er een schok door West-Europa. De extreem-rechtse FPÖ won een verpletterende verkiezingsoverwinning en trad toe tot de regering. Sindsdien is veel water door de Donau gevloeid. Een goede gelegenheid om Herbert Bartik (HB) van het Oostenrijkse marxistische blad “Der Fünke” aan de tand te voelen.
De laatste jaren staat de Franse arbeidersbeweging voorop in de strijd voor de verdediging van de openbare diensten, arbeidsomstandigheden en pensioenen. Sinds de staking van het openbaar vervoer in 1995, waren miljoenen werkers betrokken in gelijkaardige acties. Een nieuwe stakingsgolf en talrijke betogingen in februari hebben het patronaat, de regering en de staatsinstellingen alweer doen beven. Zo’n 100.000 betoogden in Nice op 5 december naar aanleiding van de Europese Top.
Peter Johnson is een Amerikaanse socialist die een paar jaar geleden de website “New Youth” (www.newyouth.com) lanceerde. Bij het begin van de NAVO-oorlog tegen Joegoslavië publiceerde hij een waarschuwende analyse over de lange termijngevolgen van het gebruik van verarmd uranium in dit conflict. Naar aanleiding van de recentste onthullingen hier rond ontmoeten we hem opnieuw.
Begin oktober vond een zeer succesvolle algemene staking plaats in Griekenland. Meer dan 15.000 arbeiders en jongeren verzamelden voor het hoofdkwartier van de GFGW (de algemene federatie van Griekse arbeidersvakbonden) in Athene. Er heerste een zeer strijdlustige stemming en de betogers eisten de terugtrekking van verschillende regeringsmaatregelen die de werkomstandigheden ondermijnen.
De gebeurtenissen in Joegoslavië veroorzaakten een politieke aardschok. In amper 24 uur tijd sloeg de toestand volledig om. Doorslaggevend hierbij was de intrede van de massa’s op het politieke strijdtoneel. De beelden van de mensenstortvloed die naar Belgrado afzakte, de confrontaties met de politie, de bestorming van het parlementsgebouw enzovoort waren wereldnieuws. Maar wat betekenen deze gebeurtenissen? Hoe moeten marxisten ze bekijken?
De campagne voor het openen van de dossiers van de zaak Ben Barka begint stilaan van de grond te komen. Wij eisen dat de Franse regering het dossier van Ben Barka vrijgeeft, evenals alle andere dossiers die de staatsveiligheid tot nu toe beschermt om de collaboratie tussen de Franse staat en de Marokkaanse geheime diensten betreffende het gevangennemen, folteren en vermoorden van opposanten van het Hassan II-regime toe te dekken.
De komende verkiezingsperiode in Italië belooft ook voor de rest van Europa interessant te worden. Ondanks haar herstel in de tweede ronde van de regionale verkiezingen eerder dit jaar, blijft de gegronde vrees bestaan dat de huidige centrumlinkse regering het niet zal halen op rechts. Dit is niet verwonderlijk wanneer men terugblikt op de afgelopen regeringsperiode. Niet alleen verslechterden de arbeidsomstandigheden, maar het was ook de periode met het laagste stakingscijfer in de Italiaanse geschiedenis.
Al jarenlang voert de familie van de oprichter van de Marokkaanse Socialistische Partij (USFP) Mehdi Ben Barka een campagne om de waarheid aan het licht te brengen over de geheimzinnige verdwijning en de moord op hun vader. Ben Barka werd in oktober 1965 in Parijs ontvoerd, met duidelijke medewerking van Franse politiemannen en geheime agenten. Deze zaak leidde onder meer tot het aftreden van de later als oorlogsmisdadiger veroordeelde Papon.
Wat is de FPO? Wie is wie in de FPO? Of de beruchte partij van Haider een fascistische partij is of niet, gaat onze correspondent na in dit achtergondartikel over de ruk naar rechts in Oostenrijk.
Een oppervlakkige waarnemer zou vandaag de intrede van Haiders partij in een blauwzwarte regering kunnen gelijkstellen met het scenario van Oostenrijk in 1934, of Duitsland in 1933 met het aan de macht komen van Hitler. Het grote verschil ligt niet in het curriculum of de subjectieve intenties van Haider of Hitler, Schüssel of Dolfuss. Het grote verschil ligt in de maatschappelijke krachtsverhoudingen en de ongebroken macht van de arbeidersbeweging in het bijzonder.
De aanduiding van Frank Dobson als Labour-kandidaat voor het burgemeesterschap in Londen zal bij de meerderheid van de partij- en vakbondsleden woede en afkeer opwekken. De kleine marge waarmee hij won, toont overduidelijk aan dat Livingstone als winnaar uit de bus was gekomen indien de stemming eerlijk was verlopen.
Het toetreden van de rechtse Vrijheidspartij van Haider tot de Oostenrijkse regering zorgt voor een enorme polarisatie in Oostenrijk. De huidige situatie zorgt er voor dat Oostenrijk definitief gebroken heeft met z’n verleden van overleg en consensus. Vandaag is de klassenstrijd, in al z’n vormen, terug op de orde van de dag. Vonk sprak met Herbert Bartik, militant van de Vienna Socialist Youth en van het marxistische blad Der Funke, over de situatie in Oostenrijk.
Afgezien van de ellende kreeg oudejaar voor veel Russen waarschijnlijk een extra feestelijk tintje. De ondertussen gehate president Jeltsin trad af. Eigenlijk kon het amper een verrassing zijn. De rol van Jeltsin was reeds geruime tijd uitgespeeld.
Sinds 1945 werd de Oostenrijkse politiek gekenmerkt door coalitieregeringen waarin de Socialistische Partij zetelde. Maar op 21 januari sprongen de coalitiegesprekken tussen de SP en de conservatieve PP af onder druk van de vakbonden. Gernot Trausmuth van de redactie van het Oostenrijkse marxistische blad 'Der Funke' kijkt naar de implicaties hiervan voor de toekomst.
Op 15 december stemde de Franse "Assemblé Nationale" de definitieve wet ter vermindering van de arbeidsduur tot 35u. Op 1 februari 2000 wordt de wettelijke arbeidstijd teruggebracht op 35 uur voor ondernemingen met meer dan 20 werknemers, het jaar daarop voor ondernemingen met 20 of minder werknemers. Dit brengt echter geen sociale vrede met zich mee, integendeel.
De oorlog in Tsjetsjenië is een duidelijke aanwijzing van een verschuiving van de macht in het Kremlin in de richting van de militairen. De generaals zitten vandaag stevig in het zadel. Ze beslissen niet alleen zelfstandig over de oorlogsagenda in Tsjetsjenië, maar trekken zich bovendien geen snars aan van wat de kliek in Moskou erover denkt. Maar wat is eigenlijk de werkelijke inzet van deze oorlog?
De SP-leiding wordt aangeraden dit artikel van onze Duitse medewerker, Hans-Gerd Offinger, te lezen om te zien tot wat de zogenaamde "Derde Weg" leidt.
De NAVO-bezetting heeft van Kosovo een westers protectoraat gemaakt. De officiële oorlogsdoelstellingen van de NAVO zoals het omverwerpen van Milosevic en het stopzetten van de etnische zuiveringen zijn dode letter gebleven. Nu is het de Servische bevolking, bevreesd voor de terreuractiviteiten van het nationalistische Albanese UCK, die Kosovo ontvlucht. De westerse troepen begeleiden in werkelijkheid deze nieuwe etnische zuivering.
Op nog geen 2000 kilometer van hier komen honderden onschuldige mannen, vrouwen en kinderen op een gruwelijke wijze om het leven dankzij de "luchtcampagne" van de Navo. Hoewel de Navo Joegoslavië niet eens officieel de oorlog heeft verklaard, bombardeert ze het land terug naar de Middeleeuwen. Geen dag gaat voorbij of we horen dat de bombardementen nog worden opgevoerd. Hierbij treffen de "slimme Navobommen" niet alleen reeds lang verlaten militaire doelwitten, maar ook bruggen, spoor- en autowegen, fabrieken en burgerwoningen.
Door de dagelijkse taferelen op TV van wenende Kosovaarse kinderen en vrouwen, uitgeputte bejaarden, chaotische toestanden in vluchtelingenkampen en gruwelverhalen over etnische zuiveringen zal geen zinnig mens ontkennen dat "hiertegen iets moet gedaan worden". Overal te lande organiseren vrijwilligers van diverse organisaties geld- en voedselophalingen voor Kosovaarse vluchtelingen en er is een heel mediacircus op gang gekomen, waarbij zelfs TV1 en VTM voor het eerst een gemeenschappelijke "Kosovoshow" op touw zetten. Bij dit hele gebeuren wordt nauwelijks een woord gepiept over de honderden onschuldige Serviërs die sneuvelen onder de bombardementen.
