België

In november en december braken grote betogingen uit in Brussel. Voor het eerst protesteerden 35.000 mensen tegen het coronabeleid en de strengere controlemaatregelen van de regering.

De oproep tot burgerlijke ongehoorzaamheid (t.t.z. open blijven tegen de regeringsbeslissingen in) vanuit de cultuursector kan de start zijn van een brede tegenbeweging die een andere aanpak van de pandemie uitdraagt. Als we erin slagen om de beweging uit te breiden kan het regeringsbeleid verbrokkelen en zal de regering vallen.

Op 8 december heeft de arbeidsrechtbank te Brussel uitspraak gedaan in de "zaak Deliveroo”. De rechtbank meent dat de fietskoeriers geen arbeidsovereenkomst hebben met Deliveroo maar werken als zelfstandigen. Het zeer technische vonnis van bijna 100 bladzijden zorgt voor gemengde reacties. Wat staat er in en waarom is het belangrijk?

De belangrijkste zwakte van de voorstellen van de PVDA is dat ze vertrekken vanuit de bestaande staatsinstellingen om die dan te hervormen naar ‘eenheidsfederalisme’. De analyse van de PVDA over de staat blijft vreemd genoeg gespeend van enige vorm van klasse-analyse.

De regering en het patronaat wisten wat ze deden met de stevige vergrendeling van de loonstijgingen. De bindende loonnorm van 0,4 procent was een signaal om de grote verwachtingen van arbeiders en bedienden na de lockdown af te koelen. Deze verwachtingen zijn volledig terecht en kunnen niet worden ingelost binnen het keurslijf van de loonnorm.

Wie het nieuws volgt weet het al: het gaat niet goed met het onderwijs in Vlaanderen. De Tijd beschrijft de situatie als volgt: ‘met een acuut lerarentekort, corona-achterstand en een tanende kwaliteit waait een perfecte storm door het Vlaams onderwijs.’ Ben Weyts (NV-A) – Vlaams minister van onderwijs – heeft echter een plan: besparen!

Twintig jaar geleden ging SABENA, de nationale luchtvaartmaatschappij, kopje onder. Vonk nam ook deel aan de strijd tegen de sluiting. Onze eis toen: nationalisatie van SABENA onder arbeiderscontrole! Lees meer in dit artikel.

Patrick Humblet fileert de veroordeling van Luikse vakbondsmilitanten voor het blokkeren van een brug tijdens een stakingsactie.

Vijfentwintig jaar geleden zorgden de ontvoering en de moord op Julie, Mélissa, Ann, Eefje, Loubna en anderen voor een enorme commotie in België. De zaak Dutroux, naar de naam van de ontvoerder en moordenaar, aanvankelijk een gerechtelijke zaak, werd in een mum van tijd een politieke en sociale kwestie. De woede richtte zich niet enkel tegen de daders maar tegen het gehele rechtstelsel, tegen het hele systeem.

Afgelopen zaterdag (9 oktober) hebben honderden fascisten de gebouwen van het nationale hoofdkwartier van de vakbond CGIL (Italiaanse Algemene Confederatie van Arbeid) in Rome aangevallen en vernield. We roepen op om naar de solidariteitsbetoging te komen: 16 oktober, 11u, Luxemburgplein - Brussel.

De huidige remonte is geen verrassing. Er bestaat niet zoiets als een ‘finale ineenstorting’ van het kapitalisme. Zonder een bewuste omverwerping van het kapitalisme door de werkende klasse zal het systeem altijd middelen vinden om zich te redden. Het zal dit doen op de rug van de meerderheid van de bevolking.

De staking van het personeel bij de openbare crèches van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd getrokken door een groep kinderverzorgsters. We hadden een interview met drijvende kracht Carine die reeds geruime tijd voor een openbare crèche werkt.

Vandaag hebben de vakbonden het nieuwe IPA goedgekeurd na verschillende actiedagen en een staking op 29 maart. De zeer verdeelde en nipte stemming, zeker bij het ABVV maar ook bij het ACV, wijst op een grote misnoegdheid van een aanzienlijk gedeelte van de achterban en ook van het vakbondsapparaat zelf.

De Belgische driekleur is deze van de Belgische monarchie, een middeleeuwse ondemocratische relikwie; het is de vlag waarmee het kolonialisme in Congo, Burundi en Rwanda lelijk heeft thuisgehouden; het is de vlag waarmee de gerechtvaardigde Vlaamse taaleisen werden onderdrukt in het begin van vorige eeuw.

Een mislukte poging om Amazon-arbeiders in Bessemer, Alabama, te syndiceren, toont  Amerikaanse arbeidersleiders de noodzaak van een gedurfde en effectieve strategie. Zelfs een reus als Amazon is geen partij voor de macht van de arbeidersklasse indien ze doeltreffend georganiseerd is. De strijd gaat voort.

Na de Paasvakantie heropenen de scholen opnieuw. Wij kijken met Wim Benda, lid van het uitvoerend bestuur van ACOD Onderwijs, terug op de chaotische weken voor de vakantie. Heeft de Vlaamse regering de nodige lessen nu wel geleerd?

Interview met Brecht Vandermeiren (ACOD Spoor Brussel) tijdens de algemene staking van 29 maart.

Elke staking is bijzonder. Maar deze staking van het ABVV en het ACV, tegen de loonnorm van 0,4 procent, was uniek in de sociale geschiedenis.

Twee vakbondsleden vertellen ons over de staking in hun bedrijven.

Een groep studenten van Vonk VUB betoonde haar solidariteit met de nationale staking. We ontmoetten o.a. Abdullah, werknemer bij Brico-Etterbeek, waar hij samen met zijn collega’s pikket houdt. De staking is soliede, de winkel zal de hele dag gesloten blijven. We vroegen hem naar de redenen van de actie.

Enkele weken geleden verschenen verschillende krantenartikelen die het seksisme, het racisme en de homofobie van een privé facebook-groep “Louvain-le-mec” aan de kaak stelden. Deze groep bestaat uit 11.000 leden, uitsluitend van het mannelijk geslacht (wat het punt is van de groep).Volgens de beheerders is het doel van deze groep “mannen uit de regio van Louvain-la-Neuve samen te brengen rond tips, wederzijdse hulp, grappen te maken om elkaar te ondersteunen: mannelijke solidariteit is het doel”.

Na een jaar waarin de arbeiders meer dan eens duidelijk maakten wie de economie deed draaien, kregen ze een koude douche van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. Het advies van de Centrale Raad was om de lonen i.p.v. 0,9 procent nog maximaal 0,4 procent te verhogen de komende twee jaren. Dit in het kader van het IPA (Interprofessioneel Akkoord) wat gesloten moet worden na onderhandeling tussen de werkgevers- en werknemersorganisaties.

Jan Blommaert is ons ontvallen in de vroege ochtend van donderdag 7 januari. Zoals velen was ook hij het slachtoffer van de ziekte die kanker heet. Na een korte maar intense doodsstrijd begaf zijn lichaam het. Blommaert werd 59.

De veroordeling van een aantal militanten door de correctionele rechtbank van Luik is nog niet koud of er duikt al een nieuw geval op van vakbond-pesten.

Germaine Van Maele (1931- 2020) – Weduwe Dr. Raymond Miroir is overleden. 

Op 1 december organiseerde het ABVV werkonderbrekingen in bedrijven. De aanleiding hiervoor was de correctionele veroordeling van een aantal militanten omdat ze in 2015 het verkeer hadden belemmerd tijdens een actie.

De shift naar telewerk in de administratieve diensten is een zonder meer historische verandering in de werkorganisatie en zal een impact hebben op de relatie tussen bazen en personeel.

We laten ons de mond niet snoeren door het virus. Onze strijd tegen het kapitalisme gaat verder. Steun ons financieel, strijd met ons mee !

Nogal wat mensen, ook ter linkerzijde, hebben een positieve eerste indruk van de nieuwe Vivaldi-regering. Maar wie wil weten wat ons te wachten staat moet dieper op de details ingaan; kijken wat er in de tekst staat en ook wat er niet in staat.

Tot zondag trekt de Giro, een rittenkoers van drie weken, door Italië. Daags na een zware en ijskoude rit door de Alpen, werd de renners de langste etappe van de wedstrijd voorgelegd: maar liefst 258 km of zesenhalf uur fietsen. Dit ontketende de woede van de vermoeide coureurs, die bij de start van de etappe in een spontane stakingsactie uitmondde.

In het ACOD-gebouw lopen we Yves Brusseel (YB), ACOD-secretaris van afdeling Oostende en tevens co-voorzitter van de personeelsvakbond van de VDAB, tegen het lijf (met mondmasker uiteraard). We zijn reeds op de hoogte van vele problemen binnen de Vlaamse Overheid, maar we zijn nieuwsgierig hoe het verzet tegen privatiseringen bij de VDAB verlopen is.

Tata Steel IJmuiden heeft een onrustige tijd achter de rug. Niet alleen door de wereldwijde pandemie maar ook door druk van de Europese en Indiase leiding. De Europese sectie in zijn geheel is niet winstgevend, iets wat voornamelijk komt doordat de Britse staalfabrieken al lange tijd verlies maken. Om dit op te lossen willen de Indiase en Europese leiding grote reorganisaties uitvoeren, waarbij ook vele banen verloren zullen gaan bij Tata Steel IJmuiden. 

In de vestiging Jupille van de brouwerij AB-Inbev is donderdag 3 september een staking uitgebroken nadat verschillende personeelsleden besmet werden met het coronavirus.

Gesprek met Adèle, vroedvrouw in een openbaar ziekenhuis in Brussel en actief in de beweging Santé en Lutte/Zorg in Actie.

Het heeft er de schijn van dat 7 partijen er toch nog in zullen slagen om een regering te vormen, al is de CD&V op het moment dat wij dit schrijven weer roet in het eten aan het gooien. Velen hadden het niet meer verwacht na maandenlang geklungel van de tenoren van de Belgische politiek. Maar de onbekwaamheid en dikwijls de radeloosheid van de politici zijn slechts een weerspiegeling van een maatschappij die zich in een enorme crisis bevindt. Als ze er komt wordt de komende regering misschien enkele wittebroodsweken gegund als ze kan uitpakken met enkele positieve maatregelen zoals het optrekken van de minimumpensioenen tot 1500 euro en investeringen in de gezondheidszorg. De coronacrisis heeft maar al te duidelijk gemaakt welke beroepen essentieel zijn voor de maatschappij en zowel de kapitalisten als de politieke partijen beseffen dat ze een enorme volkswoede riskeren als ze hen niet enkele kruimeltjes toewerpen. Dat belet niet dat de ongelijkheid enorm is toegenomen. Welkom als de tijdelijke werkloosheid ook is (op het hoogtepunt 1,3 miljoen!), voor degenen die veel schulden en vaste kosten hebben betekende het een flinke aderlating. Wie werkte in een precaire arbeidssituatie viel doorgaans helemaal uit de boot. Bijvoorbeeld in de cultuursector bleek hoe schijnzelfstandigen van vandaag op morgen in armoede kunnen verzeilen. Tegelijkertijd zijn de beurzen weer aan het opveren, spectaculair in de Verenigde Staten, maar ook in Europa. Dat betekent dat een flink deel van de gigantische bedragen die wereldwijd in de economie werden gepompt - om een totale ineenstorting te vermijden - uiteindelijk toch weer in de zakken van de superrijken belanden.

Maar het zou een gevaarlijke illusie zijn om te geloven dat zelfs de weinige positieve maatregelen om de werkende mensen te beschermen zullen blijven duren. Aan de onderhandelingstafel bij de regeringsvorming weegt zeker loodzwaar de vraag: wat zullen we doen in de toekomst? Hoelang zullen de steunmaatregelen nog duren? Eerder vroeg dan laat wordt de rekening gepresenteerd, zeker in een land met een grote staatsschuld als België. Dan komt de vraag: wie betaalt? Paradoxaal genoeg zal die vraag steeds luider beginnen klinken op het ogenblik dat de pandemie, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van een vaccin, aan het verdwijnen is. Zeer vlug komt dan een tijd dat de rechterzijde, cijfers in de hand zal uitleggen “dat dergelijke gulheid niet langer haalbaar is”, dat ze “de concurrentiepositie van onze bedrijven ondermijnt” enzovoort. Hun remedie voor het gat in de begroting en in de economie zal bestaan uit decennia besparingen, daling van de lonen en afbraak van de sociale zekerheid. Dat zijn de zaken die verborgen zijn onder termen als “modernisering van de arbeidsmarkt”, die opduiken in de eisenbundels van de patroonsfederaties.

Klassenstrijd

Maar we kunnen er op rekenen dat de Belgische arbeidersklasse dergelijke aanvallen niet onbeantwoord zal laten. Nu al zien we opflakkeringen van de klassenstrijd, ondanks de beperkingen die de pandemie opwerpt. Maar strijdbaarheid is niet voldoende, ook een correct programma is nodig. Het voornaamste antwoord dat de huidige arbeidersbeweging aanbrengt op de vraag “wie betaalt?” is een belasting op de grote fortuinen in de vorm van een vermogensbelasting of een vermogenswinstbelasting. Dat is goed (het eerste duidelijk beter dan het tweede, want enkel winsten belasten maakt de opbrengst zeer onzeker). Maar het is verre van voldoende in een tijd dat de wereldmarkt ineenstort en overal handelsoorlogen uitbreken, om van de klimaatcrisis niet te spreken. Een concreet programma van overgangseisen, zoals je steeds kunt terugvinden op de voorlaatste pagina van elke Vonk is onmisbaar. Onmisbaar, niet alleen om de aanvallen af te slaan, om de verworvenheden van de arbeidersbeweging veilig te stellen, maar ook om onze klasse voor te bereiden op de socialistische omvorming van de maatschappij. Dat is geen utopie; degenen die denken dat het mogelijk is een kapitalistische maatschappij te maken waarin de rechten van de arbeiders gegarandeerd blijven, dat zijn de utopisten.

Het nationaal probleem

De marxistische theorie en praktijk beperkt zich niet tot het economische aspect. Een belangrijk thema voor ons is ook het nationaal probleem. Hiermee bedoelt het marxisme de tegenstellingen die in een zelfde land kunnen bestaan tussen bevolkingsgroepen die een andere achtergrond of een andere taal hebben. Marxisten zijn voor een zo groot mogelijke eenheid van de arbeidersklasse, binnen één land en internationaal. Maar om dat te bereiken is het essentieel om ook oog te hebben voor tegenstellingen die de arbeidersklasse kunnen verdelen. De laatste verkiezingen hebben in Vlaanderen bijna een meerderheid opgeleverd voor partijen die Vlaamse onafhankelijkheid prominent in hun beginselverklaring hebben staan. Wij zijn tegen een splitsing van België, niet omdat we een nostalgie hebben naar de Belgische eenheidsstaat -met de Belgische vlag zal je ons niet zien zwaaien- maar omdat we tegen elke maatregel zijn die de arbeidersklasse verdeelt. Het eigenaardige is dat, ook al gebruiken ze dikwijls nationale tegenstellingen om de arbeidersklasse te verdelen, ook de overgrote meerderheid van de kapitalisten de splitsing van België niet willen. Zij beseffen dat dit slecht zou zijn voor hun zaken, door bijkomende administratieve rompslomp en door onoplosbare problemen als het statuut van Brussel en de verdeling van de staatsschuld. Dat is de reden waarom zij er zo lang op aangedrongen hebben om te proberen de N-VA te betrekken bij de regeringsonderhandelingen. In de vorige regering had N-VA immers bewezen dat zij zowel de dictaten van het grootkapitaal slaafs volgden als ook bereid waren hun nationalistische eisen in te slikken voor lucratieve baantjes. Nu komt N-VA waarschijnlijk in de oppositie, samen met het Vlaams Belang. Het is een bijkomende complicatie van de klassenstrijd in ons land, waaraan we in de volgende nummers veel aandacht zullen besteden.

De gezondheidscrisis die we nu doormaken heeft onze senioren hard getroffen. Meer dan 51% van de sterfgevallen te wijten aan COVID-19 viel te betreuren in de rusthuizen en de rust- en verzorgingstehuizen. Van bij de aanvang van de besmetting luidden deze instellingen onverdroten de alarmbel: een tekort aan personeel, een gebrek aan materiaal, onvoldoende testmateriaal en veel te laat beschikbaar. Dit alles tevergeefs...

De Vlaamse overheid wordt overspoeld door nieuwe directieleden, die een duidelijke N-VA-stempel hebben. De directieleden (met een rode kleur) zijn veelal tot op hun pensioen op een zijspoor gezet. En nu de pionnen van N-VA op hun plaats zitten, wachten ze op het juiste moment om hun spelletjes te spelen: corona... iedereen in z’n kot, dus niemand die protesteert: besparingen worden doorgevoerd.

De chauffeurs waren ontevreden over het akkoord dat hun vakbonden en de leiding van de MIVB gesloten hadden en weigerden, zich beroepend op het terugtrekkingsrecht, hun bus of tram te betreden. Deze actie, die een week duurde, heeft het openbaar vervoerbedrijf grondig door elkaar geschud. De actie van de chauffeurs was werkelijk voorbeeldig. Het was geen strikte vakbondsactie maar een sociale en politieke beweging in zover zij de gezondheid van de werknemers prioritair stelde boven de winst van het bedrijf.

COVID-19 schudt de wereld drastisch door elkaar. De aanwezigheid van ‘het onzichtbare monster’ breekt dagelijkse routines, herdefinieert gewoontes en herschikt prioriteiten. Vele werkende mensen maken terug kennis met iets dat ze lang geleden verloren waren: (vrije) tijd.

Iedereen kent het recht om te werken, maar door de coronacrisis duikt er nu ook een discussie op over het recht om niet te werken, bv. wanneer de veiligheidsmaatregelen niet worden nageleefd. Op 11 mei legde een deel van het personeel van de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB het werk neer. De werknemers eisten controles op het gebruik van mondmaskers, een limiet op het aantal passagiers en een hermetische afsluiting van de cabine van de bestuurder. Daarnaast beriepen zij zich op “het recht om de werkplaats te verplaatsen in geval van noodsituaties”.

Net voor 1 mei lanceerde Robert Verteneuil, de voorzitter van het ABVV een oproep voor een nieuw sociaal pact “genre 1944”. Het patronaat, via de voorzitter van het VBO, Pieter Timmermans, reageerde hier onmiddellijk positief op.. Deze houding van het patronaat zou ons nu reeds zorgen moeten baren…..

Met de afkondiging van de noodtoestand ten gevolge van COVID-19 hebben de bazen op alle mogelijke manieren hun waardering laten blijken voor hun werkkrachten. Ze worden zelfs als ‘helden’ beschouwd. Maar wat gebeurt er in de bedrijven waar diezelfde 'helden' het gebrek aan veiligheidsmaatregelen aanklagen?

Hoe verdien je een miljoen in de luchtvaartindustrie? Begin met een miljard. Dit grapje illustreert de aard van een sector die meer nog dan andere sectoren cut throat is, waar concurrentie moordend is en de winstmarges enkel behouden kunnen blijven door verdere uitbuiting van de mensen die het werk effectief doen: de bagagisten, dispatchers, check-in bedienden, luchtverkeersleiders, het cabinepersoneel en de piloten.

De kameraden van de IMT in Italië, Sinistra Classe Rivoluzione, lanceerden een campagne: "Arbeiders zijn geen kanonnenvlees" voor de sluiting van alle niet-essentiële productie. De bedoeling is dat arbeiders met behoud van hun volledig loon thuis kunnen blijven. Waar werk essentieel wordt geacht moet volledige beschermende uitrusting beschikbaar zijn en moeten veiligheidsprocedures strikt worden nageleefd.

‘‘Nationale eenheid’ is het nieuwe mantra van de regering en van de meeste politieke partijen. Het wordt oneindig herhaald bij elke politieke verklaring, in elk editoriaal van de mainstream media, bij elk persbericht van de regering. In crisissituaties duwen onpopulaire regeringen meestal in paniek op de noodknop van de nationale eenheid. Ze hopen hiermee hun eigen verdeeldheid te verbergen. Vooral proberen ze de reële klassentegenstellingen te verdoezelen. 

Herbekijk hier de Facebook-Live van zondag 22 maart 2020 (19u) over de coronacrisis.

Toen de socialistische onderwijsvakbond in 2018 haar 100-jarig bestaan vierde, gaf ze een herdenkingsboek uit. Hierin bleek geen plaats te zijn voor een kritische beschouwing van een deel van de militanten van het Gewest Antwerpen. Chico Detrez, voormalig ondervoorzitter ACOD Antwerpen, besloot zijn eigen lezing van de 100-jarige geschiedenis van de Antwerpse socialistische vakbond uit te geven.

Naar aanleiding van de acties tegen de pensioenhervormingen in Frankrijk hebben militanten van de vakbond CGT op 17 december de elektriciteit op een aantal plaatsen afgesneden. Het was vooral de bedoeling om grote bedrijven te treffen. In de rechtse media werd opgeroepen om de actievoerders streng te straffen. Maar hoe zit dat in België?
Wat is “collectief optreden”?

Op 28 januari heeft het ABVV een nationale betoging aangekondigd voor de sociale zekerheid. De oproep komt op een moment van groeiend verzet. Met duidelijke eisen rond herinvesteringen in openbare diensten, de verhoging van het minimumloon naar 14 euro en een minimumpensioen van 1500 euro, kan dit het begin zijn van een krachtige stakingsbeweging.

Op 20 december 2019 werden drie topmanagers van France Télécom door de correctionele rechtbank van Parijs veroordeeld tot één jaar effectieve gevangenisstraf en daarbovenop een boete van 15.000 euro wegens “institutioneel grensoverschrijdend gedrag."