België

Dit is het eerste deel van ons document over de Belgische perspectieven. In dit deel bespreken we België in de internationale economische context, de regering(en) en het verloop van de klassenstrijd.

Wat is de onderliggende oorzaak van depressie en angststoornissen? En hoe kunnen we deze problemen echt oplossen? De Britse journalist Johann Hari probeert hier op in te gaan in zijn nieuwe boek, Lost Connections.

Het verval van vakbonden in de ontwikkelde landen is niets nieuws. In de VS daalde het aandeel van werknemers in vakbonden van een hoogtepunt van 35 procent in 1954, voornamelijk in de particuliere sector, tot 11 procent in 2016 met bijna de helft in de publieke sector. De organisatiegraad in het VK daalde van een hoogtepunt van 55 % in 1979 tot 25% in 2016.

Mei ’68 zal voor altijd gelinkt worden aan de revolutionaire gebeurtenissen in Frankrijk. De grootste stakingsbeweging uit de geschiedenis (tot nu toe) duwde het kapitalisme in de hexagone tot aan de rand van de afgrond. Het kon niet anders dan dat deze gebeurtenissen een impact zouden hebben op de arbeidersstrijd in België. Die nam de vorm aan van een langgerekte stakingsbeweging.

Sommigen zagen hen als gespeend van elk collectief bewustzijn. Collectieve actie was dus voor hen niet weggelegd, laat staan collectieve organisatie. Koeriers zouden te individualistisch zijn, te jong, te onafhankelijk en te strak in het gareel gehouden door een patronale tirannie. Maar de recente acties van de Deliveroo koeriers in Brussel, Luik, Antwerpen en Gent, duiden in een andere richting. Yes, they can organise and fight back! Twee jaar geleden kwam de eerste verrassing uit Londen. Tijdens de zomer weigerden de koeriers van dezelfde maaltijdbezorger verder individueel behandelt te worden i.v.m. hun grieven. Ze eisten collectief overleg met het management, een duidelijke breuk met de bedrijfscultuur.

Het cynisme waarmee de N-VA aan politiek doet bereikte de voorbije maand een triest hoogtepunt. Het enige wat voor hen telt is het electoraal belang, de eigen achterban moet gepamperd worden en de Vlaams Belang stemmers teruggewonnen. De beste manier om de aandacht af te leiden van de zware besparingsmaatregelen zoals de hoge energiefacturen, de lagere pensioenen, de duurdere medicijnen, de verlenging van de loopbaan tot je 67e, de verslechtering van de openbare dienstverlening, etc. is alles afschuiven op een zondebok. Iemand van buitenaf, waarmee je weinig gemeen hebt, die je niet zo goed kent, waar je diep in je hart een beetje bang van bent en die je overal de schuld kan van geven. Het is dit beleid of een open grenzen beleid, klinkt het dan.

Over de hele wereld staat de onderdrukking van vrouwen centraal. Vandaag – Internationale Vrouwendag – zijn er in verschillende landen stakingen en vele anderen demonstraties, marsen en publieke bijeenkomsten.

Deze zomer heeft de regering de zogenaamde tax-shift doorgevoerd. De gewone burger krijgt door de tax-shift een kleine stijging van zijn of haar nettoloon, nog niet genoeg om de daling door de indexsprong te compenseren. De grote geschenken gaan naar de bedrijven in de vorm van drastische verlaging van de vennootschapsbelastingen. De factuur van dit alles beloopt meer dan 4 miljard euro. Op termijn dreigt dit een enorm gat in de begroting te slaan. Maar de regering deed geen enkele poging om de tax-shift te compenseren door maatregelen die nochtans voor de hand lagen, zoals het schrappen van de notionele interestaftrek of een vermogensbelasting de naam waardig.

Dit is het relaas van wat er schuilgaat achter de klik waarmee je een bestelling plaatst op de website van Amazon.

Het federaal comité van het ABVV van 23 januari 2018 nam standpunt in over de pensioenafbraak.

Over gemeentepolitiek en gemeenteraadsverkiezingen doen heel wat eigenaardige ideeën de ronde. Ideologie zou niet belangrijk zijn, het zou allemaal niet zo zeer om politiek gaan maar om “goed bestuur”, dikwijls gepersonifieerd in een “goede burgemeester”. Wat een onzin!

Een heuse betoging tegen de afbraak van de pensioenrechten sloot 2017 af. Opnieuw trokken tienduizenden in groene, rode en blauwe hesjes geklede vakbondsmensen door de straten van Brussel. Met veertigduizend trotseerden ze de kou. Niet mis voor een actie die in ijltempo werd bijeengeroepen.

Ons programma in een notendop.

Jean-Pierre Blumberg, advocaat en docent aan de Universiteit Antwerpen, publiceerde op 23 november ll. in Trends een opiniestukje onder de opvallende titel 'De tijd is rijp om de klassenstrijd definitief naar de geschiedenisboeken te verwijzen’. Het is een merkwaardig artikel in verschillende opzichten, soms zelfs tegenstrijdig en het maakt bij ons een aantal bedenkingen los die we graag even met u delen.

De stroom van “nieuwe elementen” in verband met de bende van Nijvel roept vele vragen op bij de bevolking. Het gaat niet om kleinigheden. 28 Onschuldige mensen lieten het leven bij deze gruwelijke aanslagen op grootwarenhuizen. De bende wordt nu gelinkt aan de speciale interventiegroep DIANE van de rijkswacht en justitieminister Geens moet toegeven dat het onderzoek gemanipuleerd werd. Nochtans waren er toen ook al stemmen die de rijkswacht en bepaalde kringen binnen het staatsapparaat identificeerden als de onzichtbare hand achter deze sinistere terreurgroep, maar die werden gemarginaliseerd en doodgezwegen. Zo was de titel op de voorpagina van Solidair, het blad van de PVDA op 20 november 1985 “Waarom de rijkswacht hen niet wil vinden” en publiceerden ze in dat nummer een dossier van 4 pagina’s waarin vele zaken stonden die nu, meer dan 30 jaar later, opeens blijken te kloppen.

De idee dat automatisering en technologische vooruitgang aan de basis liggen van werkloosheid, is zeer wijd verspreid. Het debat over de oorzaken van werkloosheid en de rol van automatisering is belangrijk omwille van de politieke implicaties. Dit artikel argumenteert dat werkloosheid niet het gevolg is van automatisering, maar dat het een bijproduct is van de kapitalistische economie en dat het kapitalisme niet in staat is om de automatisering te organiseren op een menselijke manier en zelfs niet op een manier die economisch efficiënt is.

Geweld tegen vrouwen is nog steeds alomtegenwoordig in de wereld. De hashtag #Metoo, waarmee vrouwen hun getuigenis neerschrijven op sociale media, gaf nog maar eens weer hoe massaal vrouwen seksueel geïntimideerd, aangerand en verkracht worden. Bijna één op de drie vrouwen in België werd ooit verkracht(1). Per dag registreert de Belgische politie 8 verkrachtingen. Dit zijn hallucinante cijfers en daarbij moeten we nog rekening houden dat ongeveer 90% van de slachtoffers verkrachting niet aangeeft bij de politie. Dit is ook begrijpelijk aangezien ze maar al te vaak op onbegrip stoten en slechts in 13% van de zaken de dader veroordeeld wordt.

Met de verkiezingen die er aankomen, volgend jaar de gemeenteraadsverkiezingen, het jaar nadien de nationale, gewestelijke en Europese, worden er volop plannen gesmeed om de huidige rechtse meerderheden te breken.

Hoe Het Laatste Nieuws weer eens het bedje spreidt voor een besparingsbeleid. Deze bijdrage verschijnt in het herfstnummer van Standpunt, het tijdschrift van ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen/Mechelen.

Luchtvaartmaatschappij Ryanair heeft aangekondigd de komende zes weken bijna 2.000 vluchten te schrappen, zo’n 40 tot 50 vluchten per dag. Officieel heet het dat het bedrijf te kampen heeft met vertragingen, stakingen van de luchtverkeersleiding in Frankrijk, weersomstandigheden en een aangepast vliegschema van piloten en cabinepersoneel. Dat is echter allemaal een rookgordijn.

Op 26 juli hebben de regeringspartijen een akkoord bereikt voor de begroting van 2018. Zelf deden ze er flink euforisch over. Zo verwoordt premier Michel het: 'Deze begroting en structurele hervormingen stemmen overeen met het DNA van deze regering: jobs, jobs, jobs en erg sterke sociale maatregelen’ Die “sterke sociale maatregelen” behelzen onder meer een besparing van 500 miljoen op werklozen, zieken en gepensioneerden, de afschaffing van de vaste benoeming in de federale overheidsdiensten en afbouw van de kwaliteit van de arbeid onder de noemer van “flexibilisering”.

Eind juli reageerde sp.a voorzitter John Crombez in het VTM nieuws op de peiling waarin zijn partij flirtte met de grens van 10 procent. “Zoiets komt hard binnen. Dat komt zeer hard binnen, punt”. De historisch lage score is voor de partijvoorzitter echter geen reden om het geweer van schouder te veranderen, in tegendeel. ‘Het is geen reden om achteruit te krabbelen. Als het juist is moet je doorgaan’, aldus Crombez.

Volgens een peiling, gepubliceerd door De Tijd en L’Echo, zou de PVDA in Vlaanderen momenteel op 7,3 procent van de stemmen kunnen rekenen. Dat zou goed zijn voor 6 zetels in het parlement. Met Wallonië en Brussel erbij, zou de PVDA-PTB in totaal 26 zetels binnenhalen en even groot worden als de N-VA[i].

Zonder overheidstoelagen, zonder geld van wapenhandelaars en zonder commerciële reclame hangen we volledig van jullie af voor onze groei. Dat is ook het geval van onze internationale organisatie.

Op 18 mei heeft het Grondwettelijk Hof een arrest (64/2017) uitgesproken dat in de media als een fait divers werd behandeld. De inhoud ervan is echter explosief maar dat lijkt nog niet doorgedrongen.

Op dinsdag 9 mei organiseerden de Jong Socialisten samen met Comac en Jong Groen een debat op de VUB. De centrale vraag luidde: «Wat is het linkse antwoord op (extreem)rechts populisme?» De recente presidentsverkiezingen in Frankrijk vormden de achtergrond van het debat en werden stelselmatig als referentiepunt aangehaald.

Eergisteren werd op de VUB een lezing van Theo Francken belet door een studentenmobilisatie. Het initiatief ging uit van de ULB studenten die een strijd voeren tegen de verhoging van het inschrijvingsgeld voor buitenlandse studenten aan hun universiteit, en breder tegen racisme en onderdrukking.

Georges Spriet, vertaalde het boek ‘Octobre 1917 et le mouvement ouvrier belge’ (Claude Renard, 1967). Hij is onze gastspreker op de Marxisme 2017 dag over de Russische Revolutie deze zaterdag 6 mei in Brussel. Georges licht hier kort toe wat je kan verwachten van de discussie. Kom zeker af.

De afgelopen maanden was er in het secundair onderwijs commotie over een arbeidsduurverhoging van één of twee lesuren per week. Onder druk van de vakbonden heeft minister Crevits de maatregel in de ijskast gezet. Deze bijdrage verscheen in Standpunt, het tijdschrift van ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen/Mechelen.

Enkele jaren geleden maakten onderzoekers van de universiteiten van Luik en Gent een uitgebreide analyse die een duidelijk beeld geeft van het vrijwilligerswerk in ons land. Wettelijk gezien is vrijwilligerswerk een activiteit die onbezoldigd en niet verplicht is, en die geen persoonlijk profijt op het oog heeft. Ze wordt verricht buiten het familieverband en ingericht door een organisatie.

De golf van graaischandalen doet Kris Peeters (CD&V) reageren. De federale minister wil een wet waarbij elk bedrijf waarin de overheid het meerderheidsaandeel heeft, openbaar maakt hoeveel haar bestuurders verdienen.

Het zijn allemaal zakkenvullers meneer… Wie deze “volkswijsheid” over politici nu nog wil bekampen beleeft moeilijke dagen. De ene na de andere onthulling is bovengekomen over de lucratieve bijverdiensten van politici in allerlei intercommunales en privé bedrijven.

Hoeveel ‘onze’ regering met ons inzit, wordt helemaal duidelijk als we kijken naar de klappen die de zorgsector krijgt. De zorgsector omvat sectoren en diensten die de zorg opnemen voor ons, onze familie en vrienden wanneer we te maken krijgen met ziekte, ouderdom, psychische problemen of handicaps. Met de nieuwe besparingsgolf in deze sector, vallen de laatste maskers van de roversbende af.

Interview met Mohamed Daouani, permanent syndicaal afgevaardigde (SETCA)

De Belgische politiek, de Vlaamse in het bijzonder, lijkt even in de teletijdmachine van Professor Barabas te zijn gestrompeld, richting jaren 50. Het lijkt wel een ‘red scare’ campagne, een McCarthyisme van eigen bodem dat zich in de media ontrolt. De PVDA/PTB is het doelwit van aangehouden en gerichte aanvallen. Gwendolyn Rutten; de voorzitster van de Vlaamse liberalen, Bart De Wever; de burgemeester van Antwerpen en N-VA-voorzitter, de liberale studenten van LVSV of van Jong Open VLD, journalisten, allerlei opiniemakers en academici willen maar al te graag aantonen dat de PVDA/PTB staat voor een Belgische versie van de partij van Kim Il Sung of dat Peter Mertens de Vlaamse reïncarnatie is van Stalin.

Een militant van Comac, de studentenorganisatie van de PVDA geeft Gwendolyn Rutten lik op stuk. Deze tekst verscheen eerst op de Facebookpagina van Aeiko Heynderickx.

Antwerpen is in meer dan één opzicht een laboratorium voor de rechterzijde. De politiek trekt voluit de kaart van de commercialisering van sociale voorzieningen.

Met Let op je woorden publiceerde Jan Blommaert een boekje dat gretig gebezigd mag worden door ieder die zich mengt in de sociale strijd. We nemen deze recensie over uit het herfstnummer van Standpunt, het tijdschrift van ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen/Mechelen.

De idee voor een collectieve arbeidsduurvermindering (ADV) krijgt steeds meer steun. In het zog van de economische crisis werd de eis opnieuw populair binnen de vakbonden als middel tegen de werkloosheid.

Het editoriaal van Vonk nr. 278

Vorige week werd in De Tijd een artikel geplaatst onder de kop “Regering legt kleine spoorbonden lam”. Stakingen van de machinistenbonden OVS en ASTB zouden in de toekomst illegaal worden. Het leek alsof dit kaderde in het najaarsoffensief van de regering. In het Staatsblad van 7 september was echter al een wet verschenen “houdende diverse bepalingen inzake mobiliteit” (een wet van 3 augustus) met daarin enkele opmerkelijke passages. Het stakingsrecht van NMBS-personeel bleek al “geregeld”.

Op 10 oktober is Guy Desolre gestorven. Hij laat een rijk gevuld leven achter zich, steeds nauw verbonden aan de arbeidersbeweging.

Jean Lievens verliet ons op 6 september dit jaar. In zijn studententijd was Jean hoofdredacteur van het tijdschrift van de Aktief Linkse Studenten. Later werkte hij voltijds als hoofdredacteur voor het blad van wat nu de Internationaal Marxistische Tendens is, namelijk Vonk. Michel Kestens las deze mooie afscheidstekst voor tijdens de hulde aan Jean in Oostende. Ook publiceren we de laatste tekst die hij schreef op zijn Facebook pagina op 23 augustus 2016. 

Op zaterdag 17 september hield de extreemrechtse organisatie Voorpost een betoging in de Gentse Bloemekenswijk tegen een mogelijke EU-toetreding van Turkije, Erdogan, en de ‘islamisering’. Voorpost wil zogezegd de democratie verdedigen, maar dat is enkel om haar racistische ideologie te verbergen.

De PS doet een voorstel dat ongetwijfeld stof zal doen opwaaien: de oprichting van bedrijven met gedeelde beslissingsrecht tussen werknemers en aandeelhouders. Alle belangrijke beslissingen in het bedrijf moeten het groen licht krijgen van beide groepen verenigd in een raad. De PS ziet dit als een alternatief op de 'neoliberale' visie op de economie.

Minister van Mobiliteit, Bellot, heeft plannen om het stakingsrecht bij de NMBS drastisch in te perken. 

Nadat hij in februari al terecht werd teruggefloten door de Jong Socialisten voor zijn uitspraken over de vluchtelingenproblematiek, deed Sp.a-voorzitter John Crombez het in een interview met De Standaard op 13 augustus gewoon nog eens over. De man was gewoon niét overtuigd. De vraag is of hij daar zelf iemand mee heeft overtuigd.

Hoe is het mogelijk dat deze regering nog steeds aan de macht is. Deze regering nóg twee jaar dulden is geen optie. Wat kunnen we doen?

De aangekondigde sluiting van de fabriek van Caterpillar in Gosselies bij Charleroi zal 2200 job kosten, maar met het banenverlies bij de onderaannemers erbij geteld, zal de tol veel zwaarder zijn. Er is zelfs sprake van 6000 jobs. Dat in een regio waar de werkloosheidsgraad al 13,4 procent bedraagt.

Twintig jaar geleden werd Marc Dutroux, de moordenaar van Julie en Mélissa, aangehouden. Het is het begin van een grote maatschappelijke commotie die met de Witte marsen later in het najaar de kiemen van een revolutie in zich hield. We publiceren een artikel geschreven in september 1996 over de bredere betekenis van de brutale handelingen van Dutroux.