22
vr, nov

Cultuur

Cultuur

De Amerikaanse cultuur is veel meer dan Mickey Mouse en Michael Jackson. De VS heeft belangrijke sociaal geëngageerde kunstenaars voortgebracht.

Terwijl poëzie in het Westen steeds meer iets voor een select groepje ‘professionele kunstkenners’ wordt en verbannen is naar de collegezalen van de universiteiten, is ze in de Arabische landen populair.

Een gedicht naar aanleiding van de politieke massamoord tegen jonge socialisten in Noorwegen.

Renaat Braem (1910-2001) wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste Belgische architecten van de 20e eeuw. Bij leven was hij een controversieel figuur en bij de viering van zijn 100e geboortedag laaide de discussie weer op: is hij een geniaal en visionair architect of zijn z’n concepten hopeloos verouderd en voorbijgestreefd?

Een fabel over het nationalisme en de sociaal-democratie in België, naar een werk van de Italiaanse schrijver Dario Fo.

Sinds Joe Strummer meer dan dertig jaar geleden met The Clash “White riot!” in zijn microfoon schreeuwde zijn punk en politiek nooit ver van elkaar geweest. De tijden veranderden, maar ook de punk bleef niet stilstaan: onder invloed van de ska en de Amerikaanse hardcore punk ontstond er een waaier aan uiteenlopende muziekstijlen, zoals ook die van de Spaanse ska-punk groep Ska-P.

We publiceren hier een citaat uit De Kapellekensbaan van Louis Paul Boon: "Want zie nu eens naar de partij der socialen en der ultrasocialen waarvan sommigen zich aan het kapotwerken zijn, waarvoor de kleine militant in regen en wind aan het colporteren is..."

Frans Wuytack was ooit priester, is nog steeds een rebel en een geëngageerd kunstenaar. Hij is ook een geliefde vader. Fabio, zijn zoon, werkt al jaren aan de documentaire over het leven van ‘Franscisco' zoals ze hem in de volkswijken van Caracas kennen. Die is nu klaar. Fabio vertelt in dit interview over de essentie van de film.

Onder de titel “Oepvliegers” gaf de zanggroep Hei Pasoep afgelopen weekend drie prachtige concerten in de Antwerpse Roma ter gelegenheid van hun dertigjarig bestaan. Daarbij ook een uitvoering van het “Cancion del Poder Popular”.

Ken Loach staat bekend om zijn kritische en zelfs revolutionaire films, zoals ‘Land and Freedom’ over de Spaanse Revolutie in de jaren '30. Wat Loach in zijn nieuwe film probeert te vertellen, is dat nationale bevrijdingsoorlogen en anti-imperialistische strijdbewegingen nooit homogeen zijn, maar op hun beurt doorkruist worden door interne sociale tegenstellingen, door klassenlijnen.

Nog geen geschikt kerst- of nieuwjaarscadeau gevonden? Zet dan het boek ‘Handelaars in nieuws’ gerust op je lijst, lezers van onze site zullen dit boekje van Freddy de Pauw ongetwijfeld kunnen appreciëren.

“De revolutie is voor vroege vogels! Vooruit!” Dat zegt Emile Roussel, een van de hoofdfiguren in de pas afgeronde stripreeks van Tardi. Met deze woorden wordt in het verhaal de beslissende stap gezet in de opstand van het Parijse volk tegen de tirannie van Louis Adolphe Thiers.

De Amerikaanse kunstenaar Winston Smith is onder meer bekend van de platenhoezen die hij ontwierp voor de legendarische punk-rockband Dead Kennedys. Onderaan op een van zijn kleurrijke composities prijkt een uitspraak van de Amerikaanse filosoof John Dewey: “De regering is de schaduw geworpen over de samenleving door big business.”

The Motorcycle Diaries, de onlangs uitgebrachte film over Ernesto ‘Che’ Guevara, is een prikkelende adaptatie van Guevara’s gelijknamige dagboek. Regisseur Walter Salles verwerkte ook de memoires Op reis met Che Guevara van Alberto Granada, Che’s reisgenoot, en was zo in staat een levendig beeld te schetsen van een revolutionair in de maak.

Inleiding tot het humoristisch materialisme, uitgelegd in begrapbare taal.

Hoofdrolspeler in deze opmerkelijke prent op het Filmfestival van Gent is Hugo Chavez, president van Venezuela. Voor de enen is hij een dictator die meteen het 'communisme' wil invoeren, voor anderen is hij een ware volksheld. Twee Ierse documentairemakers onderzochten de heersende mythes rond de persoon van Chavez, maar raakten zowaar betrokken in een heuse thriller.

Filmbespreking van een sociale aanklacht tegen de huidige toestand in de voormalige Sovjetunie en de situatie van Oost-Europeanen in het ‘vrije’ Westen. We zien gebouwen, gemeenschappen, mensen in verval. We zien het drama van een teloorgegane strijd...

De vernietiging van duizenden jaren cultuur tijdens de recente plundering van talloze Irakese kunstschatten is een misdaad die alle geciviliseerde mensen met afschuw vervult. Herman de Tollenaere vat de essentie van deze roof kernachtig samen in een gedicht dat hij schreef na de plundering van het museum van Bagdad.

De huidige periode in de geschiedenis van het kapitalisme wordt gekarakteriseerd door de afwezigheid van elke grote artistieke creatie, originele gedachte of filosofie. De culturele wereld van de vroege 21e eeuw is een woestijn waarin alles ondergeschikt is aan één enkel principe: winst. Het meest hartverscheurende voorbeeld van de manier waarop het kapitalisme het culturele erfgoed van de mensheid vernietigt, is wat net in Irak is gebeurd.

In het Gentse Publiekstheater wordt sinds kort de klassieker van Cyriel Buysse opnieuw op de planken gebracht. Honderd jaar na de eerste opvoering leek het een laatstejaarsstudent Germaanse talen geen slecht idee te kijken wat regisseur Herwig De Weerdt aangevangen heeft met dit monument.

Dat er wekelijks nieuwe films hun intrede doen in de zalen is op zich niets bijzonders. Wat tegenwoordig wel een zeldzaamheid is, zijn prenten die het nog aandurven om het thema van de sociale strijd aan te snijden. Toch gaat het niet steeds om de klassieke linkse cinema of om een kritische documentairefilm. Nee, ditmaal gaat het zelfs over Hollywood-producten met duur klinkende titels als een Gangs of New York en het iets bescheidenere Frida.

In de Middeleeuwen maakte de Kerk, die tegelijkertijd de grootste feodale grondbezitter van Europa was, de boertjes wijs dat ze wel in de hemel zouden komen als ze braaf werkten zonder tegen te sputteren. Tegenwoordig worden de mensen niet zozeer dom gehouden door priesters die de mensen indoctrineren vanuit hun preekstoel, maar door een nog sterker wapen: de media.

Ook dit jaar ging de rally Parijs-Dakar onder veel toeters en bellen van start. Dit artikel tracht dit mediacircus op een kritischer manier te benaderen dan we in de traditionele media gewoon zijn, met daarbij aandacht voor de ontstaansgeschiedenis en het conflict met de politiek. Los van de discussie of racen een volwaardige sport is of niet, is het immers duidelijk dat Parijs-Dakar net als vele andere topsporten een product is dat op de markt verkocht wordt aan de meest biedende.

De film Bowling for Columbine schetst volgens regisseur Michael Moore een portret van de Verenigde Staten - “een natie die vastbesloten is eerst te doden en dan pas vragen te stellen” - aan het begin van de 21e eeuw. Spek voor onze bek, dachten we, en dat bleek geen valse verwachting. Naast een film die de toeschouwer bij het nekvel grijpt en soms tragisch is louter door de naakte feiten, is Bowling for Columbine bovenal een erg humoristische en genietbare documentaire over de Amerikaanse wapenindustrie, maar ook over het verband hiervan met het buitenlandse beleid van de VS.

Tijdens onze actie tegen Mc Donald’s op 16 maart in Antwerpen liepen we enkele militanten van DWARS, de jongerenorganisatie van Groen Links, tegen het lijf. Ze vertelden ons onder andere over een campagne die zij voeren tegen de nauwelijks verholen oorlogspropaganda van de Hollywoodfilm ‘Black Hawk Down’. Deze film pretendeert het ‘ware verhaal’ te zijn van de Amerikaanse interventie in 1993 in Somalië en moet de harten en de geesten in het westen weer warm maken voor de nieuwe interventies die op stapel staan na 11 september.

Kan een film over de Afghaanse menselijke ellende mooi zijn? Sommige Europese en Amerikaanse critici vinden althans dat een sociale prent niet overtuigend kan zijn als die esthetisch zo geladen is als de nieuwste film van de Iraanse regisseur Mohsen Makhmalbaf. Voor hen kan dit genre enkel maar krachtig zijn tegen een grijze, sombere achtergrond.

Vooral de laatste tien jaar is het ideologisch tegenoffensief van de burgerij zeer ver gegaan in het discrediteren van alles wat maar in de verste verte met socialisme te maken heeft. Daarbij zijn twee opvallende constanten waar te nemen: enerzijds zouden revolutionaire ideeën utopisch zijn, anderzijds zouden ze toch maar tot totalitaire regimes leiden. Het volgende artikel heeft de bescheiden ambitie enig weerwerk te bieden tegenover deze vooroordelen en zal meerbepaald ingaan op de functie van kunst in een maatschappij, zowel zoals de situatie vandaag is als die in het verleden geweest is.

De Deense cineast Lars Van Trier gaat in zijn laatste film het sociale thema weer niet uit de weg. De prent vertelt het verhaal van een jonge Tsjechische moeder in het Noord-Amerika van de jaren ’50, die lijdt aan een oogziekte die haar langzaam maar zeker tot een leven in de duisternis veroordeelt. Omdat deze aandoening erfelijk is, gaat ze gebukt onder een alles dominerend schuldgevoel over het lot dat ook boven het hoofd van haar zoon hangt.

De platenindustrie heeft in het recente verleden actief het gratis uitwisselen van muziek over het Internet bestreden. Luidt het MP3-bestand de doodsklokken over de muziekindustrie?

De 'globalisering' van de economie heeft als positief aspect dat diverse culturen met mekaar in aanraking komen. Eten speelt hierbij een belangrijke rol en is voor vele mensen een eerste stap naar kennismaking met de cultuur van andere volkeren. Wij willen hier graag een handje bij helpen door een spijskaart aan te bieden met gerechten van over de hele wereld. Een ervaren kok staat in voor de kwaliteit en de grootst mogelijke authenticiteit.

Zebda is een Franse muziekgroep die de laatste tijd nogal opvalt. Niet alleen door het succes van hun liedjes maar vooral door de politieke inhoud van hun teksten. Nog niet zo goed gekend in het Vlaamse landsgedeelte wint het toch reeds terrein onder migrantenjongeren. Ons Frans zusterblad, La Riposte, ontmoette Zebda tijdens de zomer.

American History X handelt over een jongeman die o.a. door het overlijden van zijn vader de extreem-rechtse toer opgaat. De film stemt lang tot nadenken over hoe het er soms in de wereld aan toegaat. Elk mens met gezond verstand moet normaal gezien inzien dat het fascisme geen oplossing biedt.

Lynx is een dynamische socio-culturele jongerenvereniging die jongeren verzamelt en samen met hen projecten uitwerkt, zij het zowel van culturele aard (optredens van verschillende muziekgenres, internettoepassingen, en zoveel meer) als van sociale aard.

Naar jaarlijkse gewoonte organiseerde Student Aid in februari allerlei acties aan de Vlaamse universiteiten. Dit jaar koos men voor het thema ‘duurzaam toerisme’. Daarmee trachten geëngageerde studenten een kritiek te formuleren op het klassiek massatoerisme. Wat wordt dit klassiek toerisme zoal verweten?

Konstantin Paustovskij (1892-1968) is een van die weinige Sovjetschrijvers die het ook in het Nederlandse taalgebied "gemaakt" hebben zonder zich voortdurend als hekeldichter van de Russische revolutie op te werpen. Kara-Bogaz is een heerlijk boek, vol vertrouwen in de mens en de mogelijkheden om door wetenschap en techniek een beter bestaan op te bouwen, op voorwaarde dat die wetenschap en die techniek democratisch gestuurd wordt door allen.

Drie toneelgezelschappen in Franstalig België voeren stukken op van Bertolt Brecht. De meest opvallende onder hen is de Centre Dramatique Haynuyer. Opvallend wegens de grootsheid van het project en de wijze waarmee de spelers zich zo klein kunnen maken in het stuk.